Page 212 - Dạy Học Vật Lý

SPBook - vưon tầm tri thức, chắp cánh tưcmg lai

không mà ông sáng chế ra thì những thí nghiệm đó mới chứng minh một cách trực

tiếp; do đó mới thực sự thuyết phục được mọi người.
Trong những thí nghiệm đó phải kế đến thí nghiệm mà Ghêrich đã tiến

hành năm 1654 trước triều đình vua Phrêđêric Ghiôm đệ nhất (Prédéric Guillaume

I) công quốc Branđơbuôc (Brandebourg). Trong thí nghiệm đó ông dùng hai bán
cầu bằng đồng, đường kính mỗi bán cầu bằng 51 cm, được ghép sát và rất kín với
nhau (thành một quả cầu). Sau đó dùng born chân không hút hết không khí trong

quả cầu đó ra rồi đóng van bơm lại.

Ghêrich dùng hai đàn ngựa, mỗi
đàn được nối vào một bán cầu và cho
hai đàn ngựa đó kéo ngược chiều nhau

để tách hai bán cầu đó ra. Như trên đã

nói, đường kính mỗi bán cầu bằng 51
Hai hán cầu Macđơbuôc
cm, nghĩa là kích thước quả cầu được
tạo thành chỉ vào cỡ quả bóng bay đồ chơi trẻ con loại nhỡ. Mặc dù vậy, Ghê rích

đã dùng đến 16 con ngựa (mỗi đàn gồm tám con), mà chúng vẫn không thể kéo

tách rời được hai bán cầu đó. Nhưng sau khi mở van đề không khí lọt vào bên
trong quả cầu thi có thể dùng hai tay không cũng kéo tách rời hai bán cầu đó rất
dễ dàng, về sau người ta gọi hai bán cầu đó là hai bán cầu Macđơbuôc.

Thí nghiệm này chứng minh được hai điều: thứ nhất là bên trong quả cầu

sau khi hút không khí và trước khi mở van bơm là khoảng không gian không có
không khí, nói cách khác đó là chân không; thứ hai là khí quyển có áp suất. Đây
chính là thí nghiệm có sức thuyết phục rất cao.

Sau đó, năm 1663, Ghêrich lặp lại thí nghiệm này trước Hoàng đế

Phecđinăng III (Perdinand III) tại Beclin với số ngựa được tăng lên đến 24 con,
nhưng vẫn không thể kéo tách rời được hai bán cầu.

212