Page 208 - Dạy Học Vật Lý

SPBook - vươn tầm tri thức, chắp cánh tương lai

Sau khi Galilê mất, người ta lại đặt vấn đề đó với người kế tục Galilê.

Torixenli đồng ý nhận lời tìm hiểu vấn đề và hẹn sẽ trả lời sau khoảng một năm.
Đầu tiên Torixenli nghĩ rằng ở đây khối lượng riêng của chất lỏng (nước) có thể

có vai trò quan trọng. Neu vậy thì dùng một chất lỏng có khối lượng riêng lớn hơn
khối lượng riêng của nước chắc chắn là chiều cao của chất lỏng đó trong ống sẽ

thấp hơn chiều cao của nước. Torixenli nghĩ đến thuỷ ngân, một chất lỏng có khối
lượng riêng lớn gấp gần 14 lần khối lượng riêng của nước.

Đe kiếm tra giả thiết, năm 1643, Torixenli rót đầy thuỷ ngân vào một chiếc

ống thuỷ tinh dài chừng 1,3 m một đầu kín. Sau đó ông lật ngược chiếc ống lên,
đầu kín ở bên trên; trong khi lật ống đầu hở luôn luôn bịt kín để thủy ngân không

thế thoát ra bên ngoài. Cuối cùng dìm ngập đầu hở của ống vào trong chậu thuỷ

ngân rồi buông nút bịt ở đầu hở ra. Một hiện tượng kì lạ đối với những người
tham gia thí nghiệm đó: đầu ống hở vừa

được buông ra thì cột thuỷ ngân trong
ống tụt xuống, dao động ít lâu rồi dừng

lại. Đo thì thấy cột thuỷ ngân khi đã
dừng lại có chiều cao vào khoảng 760

mm, nghĩa là nhỏ hơn chiều cao cột nước

trong ống máy bơm cũng khoảng 14 lần.
Thí nghiệm này đã giúp Torixenli

trả lời cho những người thợ nước ở
Phlorenxơ như đã hứa: trong tự nhiên,

cột nước không thể cao quá 10,3 m cũng Tượng Evangiêlixta Torixenli tại bảo tàng
Lịch sử Khoa học Phlorenxơ
như cột thủy ngân không thể cao quá 760

mm là vì áp suất khí quyển không phải là có độ lớn vô hạn. Chính vì thế mà máy

bơm không thể hút cột nước lên cao quá 10,3 m.

208