Page 63 - Đánh Giá Cạnh Tranh Trong Một Số Ngành Dịch Vụ Của Việt Nam

Chứng khoán 63

với toàn bộ các doanh nghiệp khác trong cùng ngành. Các chỉ số này
cũng có thể giúp xác định dạng cấu trúc thị trường của ngành. Các chỉ
số tập trung thường được sử dụng nhất là tỷ lệ tập trung mức 3 hoặc 5
doanh nghiệp (CR3 và CR5 - viết tắt từ thuật ngữ Concentration
Ratio), và chỉ số HHI (Hirschman - Herfindahl Index). Cách thức xác
định các chỉ số này như sau:

i 
CR  n S i

i 1

Trong đó, S i là thị phần của doanh nghiệp lớn thứ i trong ngành;
n = 3 hoặc 5 tùy trường hợp cần xác định CR3 hay CR5.

Ví dụ, CR3 = 70% hàm ý rằng 3 doanh nghiệp lớn nhất trên thị
trường đã chiếm tới 70% thị phần.
Dựa vào các mức độ tập trung, có thể phân loại thị trường thành
các dạng như sau:

- Cạnh tranh hoàn hảo, với tỷ lệ tập trung rất nhỏ.

- Cạnh tranh một cách tương đối, CR3 < 65%, mức độ tập trung
trung bình.

- Độc quyền nhóm hoặc có vị trí thống lĩnh thị trường, CR3 >
65%, mức độ tập trung cao.

- Độc quyền, CR1 xấp xỉ 100%.
Đối với chỉ số HHI, một số cơ quan quản lý cạnh tranh trên thế
giới thường phân loại các thị trường theo cơ sở sau:

HHI < 1.000: Thị trường không mang tính tập trung
1.000 ≤ HHI ≤ 1.800: Thị trường tập trung ở mức độ vừa phải

HHI > 1.800: Thị trường tập trung ở mức độ cao

Áp dụng việc phân tích nói trên, các chỉ số CR3, CR5 trong lĩnh
vực môi giới chứng khoán tại Việt Nam như sau: