Page 69 - Cổ Nhi Tân Tiểu Truyện Danh Nhân Tôn Thất Thuyết
P. 69
€ô' nbỉ Càn
Năm Mậu Dẩn (1878) được bổ Tri phủ Từ Sơn.
Năm Tân Tỵ (1881) thăng Tán tương quân vụ, theo
giúp việc Nguyên soái Hoàng Kế Viêm đi đánh giặc
khách từ Hắc Giang trở lên đến Sơn La. Sau lên chức
Tổng đốc Hải Yên và làm Phó nguyên soái đạo quần
Đông Bắc (1881).
Lúc ấy nhằm năm 1881, cuối triểu Tự Đức,
công việc xứ Bắc đang bối rối nguy nan, vì Pháp cố
tình cướp trọn nước ta. Triểu đinh thấy ông là người
có mưu lược, lại bổ vể Sơn Tây làm Tán lý quân vụ,
cùng Hoàng Kế Viêm trù mưu định kế chống Pháp,
ở chức này ông kết giao thân mật với Lưu Vĩnh
Phúc, chủ tướng quân Cờ Đen.
Đến năm Quý Mùi (1883) triều đình phải chịu
nhận sự bảo hộ của Pháp ở Trung Bắc Kỳ, nên sai
Nguyễn Trọng Hợp ra Bắc truyển lệnh triệt binh để
theo chế độ mới.
Nhiểu vị quan không chịu tuân lệnh này, người
thi bỏ ẩn vê' vườn, người thi dựng cờ xướng nghĩa,
đây là trường hợp Tán Thuật, bỏ vể Hải Dương, mộ
binh đánh Pháp.
Có thể nói ông là tướng tiên phong trong
hàng văn thân xứ Bắc. Vì ông có danh vọng to, vẫn
được sĩ phu mến chuộng, dân chúng tin yêu, nên
khi ông đứng ra khởi nghĩa, người ta nô nức hưởng
6 9
—