Page 73 - Cổ Nhi Tân Tiểu Truyện Danh Nhân Tôn Thất Thuyết
P. 73
Cò' Dhi Cản
lên tỉnh thành Quảng Đông, ở nhà Lưu Vĩnh Phúc.
Ong tướng Cờ Đen lúc này đã từ Đài Loan vể
dưỡng già ở Quảng Châu, nghĩ tinh cố giao, đem Tán
Thuật vể ở gần mình, cấp dưỡng tử tế. Hồi đó ông
Tán đã ngoài sáu mươi, má hóp răng long, đi một
bước phải chống gậy.
Trong tập Ngục trung thư Phan Bội Châu có chép
hồi ông xuất dương lẩn đầu, đi ngang Quảng Đông,
ghé vào thăm Tán Thuật. Thấy một danh sĩ cố hương
có lòng đến thăm minh là bậc ván thân tiến bối, Tán
Thuật mừng rỡ vô cùng, dẫn Phan đến ra mắt họ Lưu.
Lúc này, Lưu cũng đã già nhưng mà nhắc chuyện
đương niên, vẫn còn tưởng thấy hùng phong như hổi
chém Garnier và Rivière ở cửa ô Cầu Giấy.
Sào Nam xuất dương lẩn đẩu vào mùa xuân
năm Ất Tị, tức là năm 1905. Lúc này hai nước Nhật
Nga đang chống nhau kịch liệt ở cửa Lữ Thuận và
thành Phụng Thiên.
Vậy thì bảo Tán Thuật đóng võ quan Nhật đi
theo đánh Nga ở Lữ Thuận như có thuyết đã tuyên
truyền, quả là một chuyện khó tin.
Sinh binh, Tán Thuật không thiện văn Nôm, chỉ
thỉnh thoảng ngâm nga ít vần chữ Hán. Ong có bài
Si cơ hành truyền tụng ở đời; bài ẩy làm sau hồi vua
Hàm Nghi xuất bôn, tả cảnh một người đàn bà vắng
73
--- -HP-