Page 39 - Cổ Nhi Tân Tiểu Truyện Danh Nhân Tôn Thất Thuyết
P. 39
€ò' nhi Càn
ngài lắm. Xem như thế thì tấm lòng huyết khí tôn
thân, tuy người khác nước, củng chung một tâm
tình ấy thôi.
Ngày kinh thành thất thủ, xa giá nhà vua bôn ba,
ngài mạnh mẽ đứng ra ứng nghĩa, ngài lằm vậy là
phải lắm, không ai không nói như thế. Song le, sự
thểgẩn đây đã xoay đổi ra thế nào, thử hỏi có thể
làm vậy ầíỢc nữa không, (Mu kẻ ít học thức, kém
trí khôn, cũng đểu trả lời được. Huống chi ngài là
bậc tuấn kiệt, chẳng lẽ không nghĩ tới hay sao? Tôi
trộm xét chủ ý của ngài, chắc cũng cho rằng: ta cứ
làm theo việc phải ta biết, cứ đem hết tài năng ta
có, việc nên làm mà làm, là ở n^ời, còn thành
được hay không, là d trời, ta chỉ biết đem thân hứa
cho nước đến chết mới thôi.
Có điều tôi thấy tình trạng chốn quê hương chúng
ta gẩn dây, lấy làm đau lòng hết sức. Nhân đó,
tôi thường muốn đem ý kiến hẹp hòi, để tỏ cùng
lượng cao minh soi xét; nhưng mấy lần mở giấy,
mài mực, toan hạ bút xuống rồi lại gác bút thở
dài. Vĩ sao? Vì tôi liệu biết can tràng của ngài
cứng như sắt đá không thể lấy lời nói mà chuyển
động nổi. Đã vậy lại khác tình khác cảnh, xa mặt
xa lòng, lời nói của tôi chắc gì thấu tới nơi ngài,
mà dẫu có thấu tới, đã chắc gì ngài chịu nghe
3 9