Page 263 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

2.2. N h ữ n g p h ư ơ n g p h á p x ét n g h iệm v à khám bệnh

2.2.1. Chẩn đoản vỉ khuẩn lao

2.2.1.1. Phương pháp nhuộm Ziehl- Neelsen

Chẩn đoán vi khuẩn lao bằng soi đàm trực tiếp là phương pháp được sử

dụng phổ biến nhất hiện nay. Với kỹ thuật nhuộm Ziehl Neelsen nó dễ thực

hiện và cho kết quả nhanh, kỹ thuật và trang thiết bị đơn giản, thực hiện được

ở các phòng xét nghiệm tuyến quận, huyện. Bệnh phẩm để xét nghiệm là các

mẫu đờm (chủ yếu), dịch dạ dày, dịch hút khi soi phế quản, dịch năo tuỷ, dịch

màng phổi. Sô' mẫu đờm cần thiết cho một bệnh nhân nghi lao là 3 trong đó,

một mẫu lấy tại chỗ khi bệnh nhân đến khám, một mẫu lấy vào sáng sớm sau

khi ngủ dậy và mẫu thứ ba lấy tại chỗ khi bệnh nhân mang mẫu đờm buổi sáng

đến khám. Kết quả chỉ dương tính (+) khi có từ 5000-10000 vi khuẩn/lml đờm.

Những bệnh nhân có AFB (Acid Fast Bacilli) trong đờm được phát hiện bằng

phương pháp soi kính trực tiếp gọi là: “AFB (+)”. Đây là nguồn lây nguy hiểm

nhất mà chương trình phòng chống lao quốc gia đặt mục tiêu phải phát hiện và

điều trị triệt để. Vì vậy phương pháp xét nghiệm chẩn đoán bệnh lao bằng soi

kính là phương pháp rất hiệu quả, nó là một trong năm yếu tô" cơ bản của Chiến

lược DOTS. Ngoài ra còn phương pháp thuần nhất: dùng dung dịch NaOH làm

đờm lỏng ra sau đó ly tâm lấy cặn để nhuộm soi, mục đích của kỹ thuật nhằm

làm tăng mật độ tập trung của vi khuẩn. Người ta thường dùng phương pháp

này sau khi xét nghiệm soi trực tiếp chưa thấy AFB (+) ở người nghi lao.

2.2.1.2. Phương pháp nhuộm khác

Nhuộm huỳnh quang: bệnh phẩm được nhuộm bằng thuốc nhuộm huỳnh

quang và dùng kính hiển vi huỳnh quang để phát hiện. Phương pháp này tuy có

công suất lón hơn và dễ nhận định kết quả nhưng hiệu quả kinh tế thấp, thiết

bị đắt tiền, phải có điện.

2.2.1.3. Phương pháp nuôi cấy

Phương pháp nuôi cấy cho kết quả cao hơn phương pháp soi kính, chỉ cần

<10 vi khuẩn/lm l đờm, đồng thời có thể tiến hành các phản ứng sinh học để

phân loại vi khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis vối các loại vi khuẩn lao

khác (Mycobacteria). Đồng thòi có thể làm kháng sinh đồ với các thuốic chữa lao.

Phương pháp nuôi cấy chỉ thực hiện được ở phòng xét nghiệm mức II và III

(tuyến khu vực và quốc gia) nơi có đủ trang thiết bị và kỹ thuật.

2.2.1.4. Các phương pháp cấy nhanh

Các phương pháp dưói đây đều là kỹ thuật cao vối trang thiết bị hiện đại,

chi phí cao. Ở nưóc ta, chúng chưa được sử dụng thường quy.

- Phương pháp dùng đồng vị phóng xạ 14C: BACTEC-460 TB system:

263