Page 254 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

Tác nhân gây bệnh cúm là 3 týp virus cúm A, B và c. Trong đó týp A có

nhiều phân týp và là týp virus chính thường gây bệnh dịch cho ngưòi và cho cả

gia cầm, týp B có thê gây ra các dịch bệnh nhẹ cho người, còn týp c chỉ gây

bệnh nhẹ, tản phát.

Do sự thích nghi loài, một sô" phân týp virus cúm A có thể gây bệnh cho gia

cầm như các phân týp H5N1, H7N7..., đặc biệt virus cúm A (H5N1) rất mãnh

độc đối vói loài gà. Như vậy cúm gà có cùng căn nguyên týp virus cúm A với

cúm người nhưng khác về phân týp. Tuy nhiên trong một sô" điều kiện nhất

định, các phân týp của virus cúm A thông thưòng gây bệnh cho gia cầm cũng có

thế gây bệnh cho người.

Bệnh cúm gia cầm, cúm A (H5N1) xuất hiện ở nưốc ta và một vài nưóc ở

Châu Á là một trong những dạng nguy hiểm của bệnh cúm lây từ gà, gia cầm

hoặc các loài chim sang người. Dịch bệnh cúm gia cầm do virus cúm A (H5N1)

đã xuất hiện cuối năm 2003 và lan rộng ở hầu khắp nước ta làm hàng chục triệu

gia cầm chết. Bệnh cúm do virus cúm A (H5N1) cũng đã xuất hiện làm hàng

chục người tử vong.

Phân týp virus cúm A (H5N1) có ổ chứa thiên nhiên là các loài chim hoang

dã và một số loài thuỷ cầm, chủ yếu gây bệnh cho một sô" loài gia cầm như gà,

vịt. Ớ vùng nông thôn miền núi có phong tục thả rông trâu, bò, gà, vịt, dễ tiếp

xúc với các loài chim hoang dã và nhiễm bệnh từ chúng. Đặc biệt trẻ em chăn

trâu thường bắt chim hoang (sáo, vẹt, chào mào, chích choè) vể nuôi hoặc bán đê

làm chim cảnh, rất dễ nhiễm virus cúm hoặc các bệnh truyền nhiễm khác. Đốì

với cơ thể của ngưòi, virus cúm A (H5N1) hoàn toàn xa lạ, người bình thường

không có hàng rào miễn dịch để chống lại nó. Khi có điều kiện xâm nhập vào cơ

thể người (do người tiếp xúc rất gần, ăn thịt hay trứng gia cầm có mang virus A

(H5N1) thì virus này có khả năng gây bệnh rất nặng cho ngưòi, tỷ lệ tử vong

cao (30-70%). Virus cúm A (H5N1) gây tử vong cao là do bản thân virus có độc

lực rất cao, có khả năng nhân lên rất mạnh trong các tế bào biểu mô trên toàn

bộ đường hô hấp.

Cúm gia cầm bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam từ CUỐI năm 2003 đến nay đã

qua 3 đợt dịch nhưng mới tìm thấy virus lây từ gia cầm sang người, chưa có hiện

tượng lây từ người sang người. Tuy nhiên mối lo về đường truyền giữa ngưòi và

người là khả năng biến đổi của virus này và khả năng kết hợp với virus khác

nhất là trong mùa đông. Khi một ngưòi nhiễm cúm thông thường, rất có khả

năng, virus này thưòng kết hợp vối virus cúm gia cầm, tạo thành một chủng mối

có nguy cơ lây nhiễm sang người. Đặc biệt ở một sô" vùng miền núi phía bắc, đa

sô" người dân tộc thiểu số như Tày, Nùng, Dao có phong tục ỏ nhà sàn, nuôi súc

vật (trâu, bò, lợn), gia cầm (vịt, gà, ngan, ngỗng) dưới gầm sàn nhà, khi gia cầm

bị bệnh có thể lây trực tiếp sang người, gây bệnh dẫn đến tử vong.

254