Page 131 - Chăm Sóc Sức Khoẻ Bằng Y Học Cổ Truyền

được của người xưa, vận dụng linh hoạt trên lâm
sàng. Dưới đây là những phương tễ thường dùng.
Tứ vật thang: Thục địa, bạch thược, đương qui,
xuyên khung.
Đây là bài thuốc bổ huyết, hòa huyết thường
dùng. Vì can chủ tàng huyết, nên thường dùng bài
Tứ vật đê bổ can. Trong đó thục địa, bạch thược đê
bô huyết, xuyên khung, đương qui là khí được
trong thuốc bổ huyết. Giả sử chỉ dùng thục địa và
bạch thược thì chi có giữ mà không chạy chỉ dùng
đương qui và xuyên khung thì chỉ có chạy mà
không giữ lại. Khung qui thang hay gọi là “Phật
thủ tán” chủ trị thông kinh khử ứ là một ví dụ điển
hình. Cho nên đê dưỡng huyết, hòa huyết trong bệnh
can người ta bỏ thục địa và xuyên khung chỉ dùng
hai vị xuyên qui, bạch thược. Người xưa dùng bài Tứ
vật gia gia đê trị bệnh can rất nhiều, như trong “Y
tôn kinh giám” trị can âm bất túc dùng bài “Bô can
thang” đê trị chứng huyễn vựng dùng nguyên
phương Tứ vật gia mạch môn, táo nhân, mộc qua,
cam thảo; trị can đờm hóa thịnh, có phong nhiệt
dùng bài “Sài hồ thanh can ẩm” tức bài tứ vật gia
hoàng cầm, hên kiều, sơn chi, ngưu bàng, phòng
phong, thiên hoa phấn, cam thảo.

Tư thủy thanh can tán:
Thục địa, sơn thù, hoài sơn, đơn bì, Phục linh,
trạch tả, sài hồ, bạch thược, chi tử, táo nhân.

132