Page 94 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

Các dại công thần trong lịch sử Việt Nam 95

LÊ LAI CỨU CHÚA

Vân biết lúc xông pha trận mạc, thật khó có thể báo trọng
tấm thăn, nhung đi vào chỗ mà cái chết chỉ còn cách mình trong
gang tấc, cổ kim náo có được mấy người! Khí phách vá lòng
trung nghĩa của Lê Lai, khỏi bàn cũng đã quá rõ.

Lê Lai là con của Lê Kiều, nguôi thôn Dựng Tú, sách Đức
Giang (Thanh Hoá). Cùng với anh trai là Lê Lạn, Lê Lai đã sát
cánh cùng với Lê Lợi ngay trong những ngày trứng nước của
phong trào Lam Son, và từng có mặt trong hội thê Lũng Nhai lịch
sử. Gia đình Lê Lai có 5 nguời cùng tham gia cuộc khỏi nghĩa
Lam Son, đó là Lê Lạn, Lê Lai và ba con của Lê Lai là Lê Lư, Lê Lộ
và Lê Lâm. Ngoại trừ Lê Lâm mất năm 1430 (trong trận đánh
nhau vói Ai Lao thời vua Lê Thái Tổ, bốn người còn lại đều anh
dũng ngã xuống trong cuộc chiến đấu chống quân Minh.
Sách Đại Việt thông sử (trang 156 và 157) đã chép về Lê
Lai như sau:
“Lê Lai tính cưong trực, dung mạo khác thường, chí khí
cao cả lẫm liệt, lo việc hầu cận cho vua Thái Tổ rất chu đáo,
công lao rõ rệt. Mùa đông năm Bính Thân (1416), vua Thái Tổ
cùng 18 vị tướng thân cận của nhà vua, liên danh hội thề,
nguyện sống chết có nhau, ông cũng dự trong số đó, ông được
trao chức Tổng quản phủ Đô tổng quản, tước quan Nội hầu.
Năm Mậu Tuất (1418) lúc vua mới dựng cờ khởi nghĩa, tướng
ít, quân thiếu, bị tướng nhà Minh vây đánh ở Mường Một, Vua
chạy thoát, về đóng ở Trịnh Cao, noi hẻo lánh, không dân ở.
Tưóng Minh chia quân chặn những noi hiểm yếu, tình thế rất
cấp bách, nhà vua hỏi các tướng; “Ai dám đổi áo, thay ra đem
quân ra đánh giặc, xưng danh hiệu của ta, bắt chước như Kỷ