Page 444 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

sách "Đại Học" đã giải thích, dù cho những nhà
chính trị đại tài của nước ngoài cũng vẩn chưa có
ai nghĩ tới và nói đến một cách mạch lạc rõ ràng
như vậy".

(Tam dân chủ nghĩa)

Cách đánh giá này lá theo nhân cách luận. Không
phải phương Tây thiếu những nhà tư tưởng chính
trị lỗi lạc, nhưng điều không thể chối cãi là phương
Tây xét chính trị ở ngoài đạo đức cá nhân, còn phương
Đông, trong đó có Hồ Chí Minh và Tôn Trung Sơn
lại xuất phát từ tu dưỡng cá nhân để cải tạo thế
giới. Đó lả chỗ hai nhà cách mạng gặp Kliổng tử,
người đầu tiên xác lập lý luận này thành một học
thuyết thiết định nền tảng cho nhân cách luận.
Muốn tác động đến phương Đông phải hiểu tâm
thức phương Đông. Nguyễn Ái Quốc trong "Bức thư
gửi đồng chí Pê-tơ-rốp, Tổng thư ký Đông phương
bộ" nhắc nhở:
"Nói chung, thì các dân tộc phương Đông đều
giàu tình cảm và đối với họ một tấm gương sống
còn có g iá trị hơn m ộ t trăm bài diễn văn
tuyên truyền".
Khổng tử có ảnh hưởng tới Hồ Chí Minh thì
cũng giống như Mác chịu ảnh hưởng Hê-ghen. Ai
đọc "Đại Logic" của Hê-ghen rồi đọc "Tư bản" của
Mác cũng đều thấy rất hiển nhiên không có: "Đại
Logic "không thể có "Tư bản", bởi vì cái cơ chế khái
niệm của Mác cho phép chúng ta nắm chắc Chủ

446