Page 415 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

anh ta không thể thoát khỏi màu da, khí huyết của
chính mình.
Văn hóa là một sự thửa kế có quá trình lịch sử
rất lâu dài, nhưng đây lá một sự thừa kế năng động
với những thay đổi nhiều khi rất đột ngột do kinh
tế, chính trị, khoa học kỹ thuật, đặc biệt do những
con người lỗi lạc của nền văn hóa mình đem lại.
Các thay đổi này, dù đột ngột đến đâu, cũng chỉ là
phản ảnh những đòi hpi không thay đổi của văn
hóa. Con người phải thở để sống. Đó là nhu cầu bất
biến. Nhưng chính do cái nhu cầu bất biến này mà
trên cạn ta thở ra bằng miệng hít vào bằng mũi,
còn dưới nước thì lại làm ngược lại. Đe hiểu văn
hóa một dân tộc, như dân tộc Việt Nam, một con
người như Hồ Chí Minh, cũng phải xuất phát từ
cái bất biến. Neu không làm thế thì nghiên cứu
cảng sâu càng đi xa sự thực. Đe nghiên cứu một
văn hóa phải nhìn nó ở điểm văn hóa nào tập trung
cao độ nhất, điển hình nhất. Đó là các nhà văn hóa
lỗi lạc.
Những con người lỗi lạc này dù cho đời sau sùng
bái, cũng không phải thần thánh mà chính vì tìm
thấy, phát hiện được con đường đi thích hợp cho
văn hóa của mình với tính cách một bộ phận của
văn hóa thế giới trong giai đoạn lịch sử cụ thể cho
nên có sự đóng góp quyết định chuyển hóa được
văn hóa cũ theo con đường mói. Cách đây 500 năm,
đã có một người như vậy. Đó là Nguyễn Trãi yà
nền văn hóa chúng ta thừa kế hôm nay có nhiều

417