Page 385 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

có một đẳng cấp quý tộc cầm kiếm, không có truyền
thống sống bằng chiến tranh. Trái lại, có truyền
thống trọng văn khinh võ; "Quan văn thất phẩm
đã sang; quan võ thất phẩm còn mang đai cờ". Có
chiến tranh nhân dân xông ra chiến đấu, sau đó
lại trở về đồng ruộng, số quân của triều đình bé
nhỏ vì khả năng kinh tế của triều đình có hạn.

Cần phải nhìn chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong
một hoàn cảnh có vẻ bất lợi như vậy mới thấy được
cái lớn của truyền thống quân sự và cái lớn của
truyền thống văn hóa làm nền tảng cho truyền thống
quân sự náy.
Trước hết, ta nói đến lòng yêu nước của người
Việt. Điều này lầ xuất phát tử một nguyên nhân
vật chất. Từ xa xưa, đồng bằng Bắc Bộ đã phải chịu
đựng một sự bùng nổ dân số. Nghề trồng lúa nước
đòi hỏi những cánh đồng rộng mà những thung lũng
ven sông suối trong đó người Thái hiện nay còn
canh tác không đủ nừa. Họ phải lao xuống đồng
bằng vào thời đồ đồng, chiến đấu với sông với biển
ngay khi đồng bằng còn chưa hình thành, không
thể chờ đợi phù sa các con sông làm cho đồng bằng
bằng phẳng, xong xuôi vào thời đồ sắt như các nước
ĐNA. Họ phải đắp những con đê nhỏ nối liền các
vùng đất cao để có ruộng mà cấy lúa. Họ phải đáo
sông đưa nước ra biển, đắp đê lấn biển để có được
đất, rồi phải đắp đê phòng lụt. Chính đồng bằng là
sản phẩm do họ tạo ra. Kết quả hiện nay còn rất
rõ là những vùng đất trũng như ở Nam Hà. Khi
miếng đất trên đó lả do chính họ tạo ra, họ không

387