Page 27 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

hại Thi Sách, hòng phá th ế liên kết bằng hôn nhân của hai họ tộc
người Việt vốn là dòng dõi của Lạc tưóng để dễ bê cai trị.
Vì vậy, khi Hai Bà khởi nghĩa ở Giao Chỉ, dân chúng ở Cửu
Chân, N hật Nam, Hợp Phô đều nổi dậy hưởng ứng. Sách Hậu Hán
thư chép: “Đến năm Kiến Vũ thứ 16, người con gái ỏ Giao Chỉ là
Trưng Trác và em gái là Trưng Nhị làm phản đánh phá châu
quận,... những người Man, người Lý ở Cửu Chân, N hật Nam, Hợp
Phô’ đều hưởng ứng. Gồm chiếm được 65 thành, tự lập làm vua.
Thứ sử Giao Chỉ và các thái thú chỉ còn giữ được thân mình mà
thôi”. Các sách sử của ta về cơ bản cũng chép tương tự, rằng cuộc
khởi nghĩa nồ ra ở Mê Linh vào m ùa Xuân, tháng 2 năm Canh Tý,
tức khoảng tháng 3 năm 40 sau Công nguyên. Khởi đầu, Hai Bà
dẫn quân đánh phá đô úy trị của nhà Hán ở đây; tiếp đó tiến đánh
Luy Lâu (Lủng Khê, Thuận Thành, Bắc Ninh) là châu trị và quận
trị Giao Chỉ, thủ phủ của chính quyền đô hộ. Bộ máy chính quyển
đô hộ hoàn toàn sụp đổ. Đồng thòi, cuộc nổi dậy đồng loạt của dân
chúng ở Cửu Chân, N hật Nam, Hợp Phô' cũng làm cho chính quyền
đô hộ nhà Đông H án ở cấp quận, huyện tan rã. Các quan lại đồ hộ
kẻ bị giết, kẻ bỏ chạy vê nưóc.
Cuộc khởi nghĩa đã thắng lợi hoàn toàn. Lãnh thổ quốc gia
Văn Lang - Âu Lạc của người Lạc Việt và Âu Việt đã giành lại
được quyển tự chủ, xây dựng một th ểu đình độc lập do Trưng Nữ
Vương đứng đầu với quốc đô là Mê Linh. Tuy còn có những ý kiến
khác nhau về vị trí cụ thể, nhưng việc định đô ở Mê Linh là khu
vực thuộc quyển cai trị trực tiếp của Hai Bà Trưng, vồn là một căn
cứ chiến lược, có th ế lực và hoàn chỉnh trong lãnh thổ Âu Lạc cũ.
Do đó, tuy khởi nghĩa thành công ở 65 huyện thành, tỏa rộng khắp
Giao Chỉ, Cửu Chân, N hật Nam, Hợp Phô", Nam Hải, Thương Ngô
và U ất Lâm (tức là từ Quảng Đông, Quảng Tây đến Quảng Nam
ngày nay), nhưng Trưng Vương chỉ chọn đất quê hương để đóng
đô. Điều đó cũng cho thây Trưng Vương chỉ cai quản hai quận Giao
Chỉ, Cửu Chân, vốn là lãnh thổ Âu Lạc cũ.

29