Page 25 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

đến thế! Giả sử có thiên tướng thần binh cùng chẳng thê nào đuổi
giúp được giặc”.
Cao Lỗ
Cao Lỗ, theo dã sử, là người ỏ bộ Vũ Ninh (nay là huyện Quế
Võ, tỉnh Bắc Ninh), thời trẻ giỏi võ nghệ, được người địa phương
tôn làm Đô Lỗ. Sau theo An Dương Vương đánh giặc, nhờ lập nhiều
công, ông được phong tước Hầu. Truyền rằng, An Dương Vương
xây thành cố Loa, được Rùa vàng giúp và sau đó lại tặng vua chiếc
móng để Cao Lỗ chế thành lẫy nỏ thần, khiến nỏ thần cực mạnh,
bắn một lúc hàng trăm mũi tên, tiêu diệt được hàng trăm tên giặc,
do đó được gọi là Linh Quang thần nỏ. Biết được âm mứu của
Triệu Đà tìm cách cho con sang làm rể An Dương Vương để phá nỏ
thần, ông và Nồi H ầu hết lời can ngăn, nhưng An Dương Vương
không nghe. An Dưởng Vưđng mắc mưu ly gián đã đuổi ông về
quê. Đau đớn vì sự đối xử đó, ông vẫn không quên dặn lại vua:
“Giữ được nỏ này thì làm vua thiên hạ, không giữ được nỏ này thì
m ất thiên hạ”. Khi Triệu Đà lại xuất quân xâm lược, tướng Cao Lỗ
đã anh dũng hy sinh trong cuộc chiến đấu sòng mái với kẻ thù ở
mạn Bắc thành cổ Loa.
Đào Nồi (Nồi Hầu)
Nồi Hầu, theo truyền thuyết địa phương, mang họ Đào, tên là
Nồi, con một người thợ làm gôm ở làng Canh (Hương Canh - Vĩnh
Phúc), giỏi võ nghệ. Lớn lên, ông theo An Dương Vương, đánh giặc
có công, được phong Hầu. Thần tích làng Chiêm Trạch, Cô Loa cho
biết, Nồi Hầu vốn là quan võ trong triều, khi có giặc ông về quê
vợ huy động được rất đông dân làng tổ chức thành các đội dân
binh, tham gia đánh giặc. Khi vua nước Nam Việt là Triệu Đà đem
quân xâm lược Au Lạc, ông cùng các em về quê mộ thêm quân theo
An Dương Vương chiến đấu anh dũng khắp nơi. Triệu Đà thua to,
phải lui quân. Sau đó, Triệu Đà dùng kê chia rẽ, ông nhiều lần
khuyên can An Dương Vương, nhưng không được, lại bị đuổi về
quê. Quân Triệu lại sang đánh. Ong cùng nhân dân địa phương

27