Page 26 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

chiến đấu quyết liệt và anh dũng hy sinh trong trận đánh bảo vệ
thành Cổ Loa.
Trưng Trắc và Trưng Nhi (Hai Bà Trưng)
Trưng Trắc và Trưng Nhị (dân gian gọi là Hai Bà Trưng) là
những anh hùng dân tộc tiêu biểu cho tinh thần bất khuất của
người dân Việt trong thời Bắc thuộc. Sách Việt sử Lược và Đại Việt
sử ký toàn thư đều chép tương tự rằng: Trưng Trắc nguyên họ Lạc,
con gái Lạc tướng huyện Mê Linh, vợ của Thi Sách cũng thuộc
dòng dõi Lạc tướng ở huyện Chu Diên. Em gái là Trưng Nhị. Truyền
thuyết dân gian và thần tích cho biết Hai Bà Trưng là con gái của
bà Man Thiện - cháu bên ngoại của hậu duệ vua Hùng (hiện còn di
tích Miếu Mèn ở làng Nam Nguyên, huyện Ba Vì, Hà Nội). Còn
theo bản Lâu thượng thần tích thì Hai Bà Trưng là cháu đích tôn
đời thứ 24 của vua Hùng.
Vê nguyên nhân cuộc khởi nghĩa, sách H ậu Hán thư chép:
“Thái thú Tô Định lấy pháp luật ràng buộc, Trắc oán giận cho nên
làm phản”. Đại Việt sử ký toàn thư chép: “Canh Tý, năm thứ 1
[40], (Hán Kiến Vũ năm thứ 16). Mùa xuân, tháng 2, vua khổ vì
Thái thú Tô Định dùng pháp luật trói buộc, lại thù Định giết
chồng mình, mới cùng với em gái là Nhị nổi binh...”1. Thần tích
Thiều Hoa công chúa ò Hiền Quan, Tam Nông ghi rằng: “Non sông
mờ mịt nòi giông lầm than với một chính sách tham tàn bạo ngược,
như Tô Định đã bắt dân xuống bể mò ngọc trai, lên rừng tìm ngà
voi. N hân dân không chịu những sự tàn ác ấy, cho nên ông Thi
Sách đã chông lại, liên bị Tô Định giết”. Như vậy, nguyên nhân
sâu xa của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là do chính sách nô dịch,
bóc lột và cai trị tàn bạo của nhà Đông Hán đối với toàn thể cư dân
Giao Châu, và nguyên nhân trực tiếp là do Thái thú Tô Định giết

1. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.I,
tr. 156.

28