Page 184 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 184
Trong lúc địch hoang mang, ngày 3 tháng 11 năm 1427, quân ta
được lệnh tổng công kích. Nguyễn Lý cùng các tướng chỉ huy nghĩa
quân tiến công phá tan toàn bộ viện binh địch ở Xương Giang,
giết hơn 5 vạn tên, bắt sống Thôi Tụ, Hoàng Phúc và hơn 3 vạn
tù binh, thu nhiều quân nhu, vũ khí.
Chính nhò những đóng góp lớn lao đó nên sau ngày toàn thắng,
Nguyễn Lý được phong chức Nhập nội Tư mã, tước Hương thượng
hầu. Lê Lợi xếp ông đứng đầu bậc thứ ba trong sô’ các vị công thần
khai quổc và cho tham dự triểu chính. Ông được phong Thái úy Dụ
Quốc công và được nhà vua tin tưởng giao nhiệm vụ cùng một sô"
đại thần khác mang kim sách lập con thứ của vua là Nguyên Long
làm Hoàng Thái tử. Vài năm sau, ông được thăng Tư không.
Nhưng khi vua Lê Thái Tổ qua đời, vua kế vị còn nhỏ mối 11 tuổi,
mọi quyền hành đều nằm trong tay th ế lực lộng quyền, ông bị Lê
Sát ghét nên bị đẩy ra làm Tổng binh lộ Thanh Hóa rồi đồng Tổng
quản bộ Bắc Giang hạ. Khi Lê Sát bị bãi chức, ông được gọi về
triều làm Nhập nội Thiếu úy, coi việc quân Tây đạo. Khi ông mất
được đật tên thụy là “Cương Nghị” để biểu dương cho tính “cứng
rắn, quả quyết" của óng. Năm Hồng Đức thứ 15 (1484), vua Lê
Thánh Tông xuống chiếu truy tặng ông hàm Thái Bảo, tưốc Phúc
Quốc công.
Như vậy, suốt cuộc kháng chiến chông M inh xâm lược, Nguyễn
Lý luôn được Lê Lợi tin cậy, giao trực tiếp cầm quân tham gia hầu
hết các trận đánh quan trọng của nghĩa quân. Từ trận phục binh
đầu tiên ở rừng núi Lam Sơn đến trận đánh lổn cuối cùng của
chiến tranh như trận Xương Giang, Nguyễn Lý đểu tỏ rõ là một vị
tướng dũng cảm, mưu trí, linh hoạt trong chỉ huy tác chiến và lập
được nhiều chiến công lớn. Với việc tham gia chỉ huy đánh tan giặc
ỏ Cần Trạm - Xương Giang, ông đã góp phần vào việc tạo ra áp lực
đối với quân Minh đang bị vây hãm ở Đông Quan, để rồi sau đó
chúng buộc phải đầu hàng. Trong chiến công giải phóng thành
Đông Quan có sự đóng góp công sức của Nguyễn Lý.
186
