Page 183 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 183
nghĩa quân làm nên những chiến thắng quan trọng, tạo thế và
lực đưa cuộc khỏi nghĩa vào giai đoạn phát triển mới. Nhò lập
được nhiều chiến công, Nguyễn Lý được Lê Lợi phong chức Thái
úy. Đặc biệt, từ năm 1426, khi nghĩa quân Lam Sơn bước vào giai
đoạn mới, tiến công tiêu diệt quân Minh trên phạm vi cả nước,
Nguyễn Lý cùng Lê Sát được Lê Lợi cử đi vây thành Xương
Giang, rồi về cùng các tướng Lê Lễ, Lê Sát, Lê Lỗi... đóng đồn bao
vây cửa nam thành Đông Quan. Sau đó, Nguyễn Lý được cử cùng
Trần Nguyên Hãn lên hạ thành Xương Giang. Sau nhiều tháng
vây thành và công phá, quân ta đã hạ được thành này, tạo ra một
sự đứt đoạn trên tuyến đường của viện binh giặc từ Lạng Sơn
xuống thành Đông Quan.
Sau chiến thắng Xương Giang, Nguyễn Lý được lệnh cùng Lê
Vãn An đem hơn 3 vạn quân tinh nhuệ lên bố trí mai phục ở cần
Trạm (phía dưới ải Chi Lăng). Mặc dù bị tổn thất lớn ở ải Chi
Lăng, nhưng quân Minh vẫn còn 9 vạn tên ngoan cố tiếp tục tiến
quân. Phó Tổng binh là Bá tưóc Lương Minh lên thay quyền chủ
soái cố gắng chấn chỉnh lại đội ngũ và ra lệnh tiếp tục tiến công.
Ngày 15 tháng 10 năm 1427, quân địch lọt vào trận địa mai phục
của nghĩa quân ở Cần Trạm. Ba vạn quân ta do tướng Nguyễn
Lý, Lê Văn An chỉ huy xông lên đánh tạt ngang vào đội hình của
địch. Cùng lúc đó, hơn 1 vạn quân của Lê Sát, Lưu Nhân Chú
đánh mạnh vào hậu quân chúng. Trận đánh diễn ra trên một
quãng đường dài khoảng 5 km. Phó Tổng binh Lương Minh mới
lên thay Liễu Thăng được 5 ngày thì bị trúng lao chết ngay tại trận.
Khoảng hơn 1 vạn tên địch bị tiêu diệt. Quân ta thu được rất
nhiều lương thực, vũ khí. Sau trận Cần Trạm, ta chủ động thu
quân và nhanh chóng vận động theo đường tắt về phía nam tổ
chức một trận đánh nữa ở Phố Cát, làm cho địch bị tổn thất nặng
nề, Bộ binh Thượng thư Lý Khánh hoàn toàn tuyệt vọng, thắt cổ
tự tử. Khi Đô đốc Thói Tụ và Thượng thư Hoàng Phúc cố liều chết
chạy vể thành Xương Giang thì thành này đã bị ta hạ từ trưổc.
185
