Page 117 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 117
môn chi hậu chầu Thái Tông, thăng dần đến chức nội thị sảnh đô
tri. Thánh Tông cho làm thái hảo, xét thẩm các lại dân Thanh
Nghệ. Làm tướng tiên phong khi Thánh Tông đi đánh Champa
bắt được Chế Củ, được phong Phụ quốc thái uý Khai quốíc công.
Sau lại có công phá Tông bình Chăm, được phong thái uý. Năm
1105, sau một năm đi đánh Champa lần thứ hai, khuất. Tặng
phong Nhập nội điện đô tri kiêm hiệu thái uý, bình chương quân
quốc trọng sự Việt Quốc công. Có thuyết ông nguyên có tên là Ngô
Tuấn, sinh 1019, dòng dõi Ngô vương, cháu nội sứ quân Ngô
Xương Xí. Cha là Ngô ích Vệ, sau cải là An Ngữ, dạy học, sau làm
quan nhỏ dưới triều Lý Thái Tổ. Thuơ nhỏ theo học hoàng thân Lý
Công An, thành bạn thân với thái tử Phật Mã. Phật Mã lên ngôi,
mến đức, ban quốc tính, đổi gọi là Lý Thường Kiệt. Lại có thuyết
ông vô"n họ Quách tên Tuấn, có công lớn được phong quốc tính.
Phải chăng ông là con thái uý Quách Thịnh Đạt, tướng theo Thái
Tông đi đánh Nùng Trí Cao?
LÊ VĂN THỊNH - Lê Văn Thịnh trúng tuyển khoa thi nho học
tam trường đầu tiên mở nàm 1075, vào hầu văn học vua Nhân
Tông. Năm 1084, đến trại Vĩnh Bình cùng với người Tống bàn việc
cương giới, đòi lại đưỢc thêm đất. Nám 1085, được phong thái sư.
ĐVSKTT chép: Năm 1096, Lê Văn Thịnh mưu làm phản. Vua
ngự ra hồ Dâm Đàm, đi thuyền nhỏ xem đánh cá. Chợt có mây mù nổi
lên, trong đám mù nghe có tiếng thuyền bơi đến, tiếng mái chèo rào
rào, vua lấy giáo ném. Chốc lát, mây mù tan, thấy trong thuyền có con
hô, mọi người sỢ tái mặt, nói rằng nguy lắm rồi. Ngxtời đánh cá Mục
Thận quăng lưới trùm lên con hổ thì ra thái sư Lê Văn Thịnh. Nhân
Tông nghĩ Văn Thịnh là đại thần có công, không nỡ giết, đày lên trại
đầu ở sông Thao, thưởng Mục Thận quan chức và tài vật cùng thực
ấp. Văn Thịnh trước đây có gia nô người nước Đại Lý có phép thuật kỳ
dị cho nên làm ra như thế để giết vua cướp ngôi.
Sử gia Ngô Sĩ Liên bàn: Người làm tôi định cướp ngôi giết
vua được miễn tội chết, thế là sai trong việc hình, lỗi ở vua tin
sùng Phật giáo.
Xét chuyện này vô ]ý, cần phải cải chính. Người muôh thoán vỊ
cần phải nắm giữ vững bịnh quyền, lập bè đảng trong triều ngoài cõi,
không thê chỉ giêt vua mà lên thay thê được. Không thề có việc người
hoá ra hố. Cho rằng có phép lạ ấy thì dễ gì bị lưới quàng lên mình mà
phải xuâ't hiện nguyên hình. Sao không phá lưối mà thoát thân.
117
