Page 130 - Việt NamVăn Minh Sử

Nhưng tại sao thành bị mất vào tay Triệu Đà?

Thục thần phục nhà Tần để yên thân. Triệu là tướnc của Tần sai đi
cai trị cõi imoài đã phản Tần để cắt cứ riêng của mình một cõi và đã có
chính nghĩa để tụ hội nhữns nhân tài cùng chống Tần. Thục bị mắc kẹt
trong nước cờ chính trị xu phụ bạo chúa nên bị cô lập, khi thua chí còn
hai cha con lúi thủi chạy.

HỌ TH Ụ C
Không rõ họ Thục có phải ở đất Ba Thục tràn xuống hay chỉ Icà một
họ vốn ở trong địa giới của Văn Lang. Điểu này quan trọng ở vấn đề nhận
định của họ Thục là ngoại nhân hay một dòng vua kế tiếp dòng cũ.
Trần Trọng Kim trong Việt Nam Sừ Lược cho rằng:
"Nhù Thục chép troiĩí> sử nước tư khâníỊ phcỉi lù nước Thục hên Tàu
vì rầnỊị cứ theo sử nước Tàn thì dời hđ\ Ị>iờ dốt Ba Thục (Tứ Xiixên) dã
thuộc về Tàn cai trị rồi thì cỏn có vna nào nữa. vả sử lại chép rằiUỊ khi
Thạc Vương Phán !â'v dược nước Văn Lưng thì dổi quốc hiệu lù Ầu Lạc.
tức lù nước Âu Lạc gồm cd nước Thục và Vân Lang. Song, xét trong lịch
sử không thấy dâu nói đến dất Ba Thục thuộc về Âu Lạc. Huống chi lấy
dịa dư mà .xét từ dất Ba Thục (Tứ Xuyên) sang đến Văn Lưng (Bắc Kỳ)
cách hao nhiêu dường dất vù có hao nhiêu núi sông ngăn trở làm thế nào
mà quân nhà Thục sang lấy nước Văn Lang dễ dùng như vậy? sử cũ lại
có chỗ chép rằng An Dương Vương họ là Thục, tên là Phán. Như vậy
chắc hân nhà Thục tức là một dòng họ nào dộc lập ở gần nước Văn Lang
chứ không phải lừ Thục hên Tàu ”,
Sách Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục cũng có lời cẩn
án như sau;
"Hừ năm thứ 5 í/rV/ vua Thận Tĩnh nhà Chu, thì Chu đã hị Tẩn diệt
làm sao còn có thê’có một ông vua mới nữa. Va lại dất Kiện Vi (nay sáp
nhập với Vân Nam) cùng đất Dạ Lưng, Cùng Tạc, Nhiễu Bùng (xưa lù rợ
ở Táy Nam nước Tàu nay đã sáp nhập Vân Nam) hồi ây vẫn cồn, để
ngăn cách Thục với Văn Lang, bâng khoảng 2, 3 nghìn lý, làm thế nào
Thục từ xa có thể nháy qua những nước ấy dể thôn tính Văn Lang?".
Theo Đào Duy Anh thì trái lại, Thục Phán có thể là một người con
của vua Thục ở Tứ Xuyên. Năm 316 là năm thứ 5 đời vua Chu Thành
Vương, nước Thục bị tiêu diệt, dân Thục chạy về phía Nam Lĩnh nương
náu ở đất Điền Trí là đất nước Sở cừu địch của nhà Tần mới chiếm được.
Phán thấy đất dung thân chật hẹp liền từ miền núi Vân Nam tiến xuống
lưu vực sông Hồng, thôn tính Tây Âu và Lạc Việt (nước Văn Lang) rồi
lập ra nước Âu Lạc.

136