Page 11 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

ra biển. Tự khu này đi sang khu khác phải trèo đèo lội
suối, không có mốỉ liên lạc vĩnh viễn, cho nên sự sinh
hoạt địa phương thường làm trỏ ngại cho sự sinh hoạt
quôc gia. Ngày nay có đường thiên lý và đường xe lửa
Xuyên Đông Pháp thì sự giao thông đã được dễ dàng,
Bắc, Nam, Trung đã liên lạc thành một giải.
b) Khí hậu - Cõi Đông Pháp ở về khu khí hậu mà nhà
địa lý học thường gọi là khu gió mùa (zone des
moussons) tự Ân Độ đến Nhật Bản. Khí hậu miền ấy do
hai yếu tô" đại lục và đại dương tiếp xúc nhau mà thành.
Mùa đông khí áp ở phía bắc đại lục Á châu, mạnh hơn
khí áp ở Ân Độ dương và phía nam Thái Bình Dương
nên gió khô ở đất thổi ra biển. Mùa hạ khí áp ở biển
mạnh hơn ở đất, nên gió ẩm thổi từ miền đại dương vào
miền đại lục, rồi vì bị các núi cao ngăn cản mà kết lại
thành mưa. Bởi thế khí hậu xứ Đông Pháp, cũng như
tất cả các xứ ở trong khu gió mùa, có hai mùa rất phân
biệt là mùa mưa và mùa nắng.
Trạng thái khí hậu như thế có ảnh hưởng mật thiết
vói tính chất thảo mộc và sự lao động của người. Cư dân
những miền đồng bằng thấy chỉ trồng lúa là thứ cốc loại
rất cần nước và nắng. Họ thường cày cấy vào mùa mưa,
ở những nơi ruộng một mùa thì cày cấy vào tháng
janvier, íévrier (Nam Việt, Cao Man) hay tháng
novembre (Ai Lao) là lúc nước lớn vừa qua, còn ở những
nơi ruộng hai mùa thì mùa chính là mùa tháng mười (Bắc
Việt và phía bắc Trung Việt), hay là mùa tháng ba (phía
giữa Trung Việt). Đòi xưa những rừng rậm vùng lầy lan
man hầu khắp cả xứ. Hiện nay các miền thượng du cũng
vẫn là vùng rừng nhiệt đới rất sầm uất phồn thịnh.

13