Page 128 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

1
Uăn £óa ứíìỹ xứ U iệi OCim Ăiệiì na^

Khái niệm văn hóa xuất hiện ở Đông Á rất sớm. Lưu
Hưóng (khoảng năm 77-6 trước công nguyên), thòi Tây

Hán (Trung Quốic), là người đầu tiên đưa ra định nghĩa về
văn hóa. Trong sách Thuyết uyển bài Chi Vũ, ông viết: Bậc
thánh nhân trị thiên hạ, trước dùng văn đức sau mới dùng
vũ lực. Phàm dùng vũ lực đểu để đối phó kẻ bất phục tùng,
dùng vàn hóa không thay đổi được thì sau đó sẽ chinh
phạt"'^\ 0 đây văn hóa được hiểu như cách thức điều hành

xã hội bằng "văn trị" để "giáo hóa" con người, đốì lập vối
việc dùng vũ lực để đối phó. Ván trị là dùng chế độ lễ nhạc
điển chương, tức cái hay, cái đẹp để giáo dục và cảm hóa
con người. Tại Á Đông, trong đó có Việt Nam, quan niệm

trên tồn tại cho đến cuối thế kỷ XIX.
Tại Việt Nam, từ đầu thế kỷ XX, thuật ngữ vàn trị
dần dần được hiểu như ở phương Tây. Thuật ngữ văn hóa ở

các nước phương Tây ngày nay vẫn giữ một số hàm nghĩa
gốic của Cultura trong tiếng La tinh như trồng trọt, vùng
trồng, cư trú, luyện tập... Khái niệm hiện đại về văn hóa

lần đầu tiên được E.B.Taylor, nhà nhân chủng học người
Anh định nghĩa trong cuốn Văn hóa nguyên thủy, xuất
bản năm 1871. Theo đó, văn hóa là một tổng thể phức tạp,
bao gồm tri thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, phong tục và cả

Dẩn theo tập thể tác giả: Đại cương lịch sử văn hóa Trung Quốc, Nxb Văn hóa
- Thông tin, Hà Nội, 1993, tr.15.