Page 130 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

'U ă n £ ó a ứ n ỹ x ứ 'U i ệ í O G u n £ i ệ n n a y

(nghệ thuật, văn học, khoa học v.v...); d) Hệ thống hành
động và ứng xử văn hóa.
ở Việt Nam truyền thông, ngoài việc tiếp thu cách

tiếp cận văn hóa như một cách thức điều hành xã hội bằng
"văn trị" và "giáo hóa" của Trung Quốc còn có hai hàm
nghĩa "văn hiến" và "ván vật". Các loại từ điển thường

định nghĩa văn hiến là "truyền thống văn hóa lâu đòi", còn
ván vật là "truyền thống văn hóa, biểu hiện ở nhiều nhân
tài và di tích lịch sử". Nói cách khác, văn hiến thiên về các
biểu tượng và giá trị tinh thần bền vững; còn văn vật thiên
về các biểu tượng và giá trị vật chất. Vì thế, có thể coi văn

hiến và văn vật là các hàm nghĩa đặc trưng của khái niệm
văn hóa Việt Nam. Từ đầu thế kỷ XX lại thêm hàm nghĩa
"văn minh". Văn minh chỉ trạng thái tiến bộ về vật chất
của đòi sốhg loài ngưòi, là hình thái vật chất - tinh thần đã

đạt được của văn hóa. Theo cách phân chia của Ph.Ànghen
về các giai đoạn phát triển văn hóa của nhân loại (mông
muội, dã man và văn minh) thì ván minh là nấc thang đã
đạt được của văn hóa và thiên về trạng thái vận động về cả

vật chất lẫn tinh thần của văn hóa.
Các hàm nghĩa "văn trị", "giáo hóa", "văn hiến",

"văn vật" và "văn minh" được nhận thức trong hoặc bên
cạnh khái niệm văn hóa đã khiến cho cách tiếp cận và
cách hiểu về văn hóa ở nước ta rất đa dạng. Nhà sử học

131