Page 94 - Văn Hóa Tộc Người Nùng

cúng giỗ như người Tày, người Việt và một số tộc
người khác. Họ trả ơn cha mẹ, ông bà bằng cách
tưởng nhớ đến ngày sinh.
Thông thường, lễ sinh nhật được tổ chức lần
đầu vào những năm gọi là "năm hạn", tức vào
những năm 49 hoặc 53 tuổi (tính cả Mụ). Phổ’ biến
người ta đón mòi thầy mo, then về đế cầu yên,
mừng thọ. Lần ăn sinh nhật đầu tiên gọi là "khai
khoăn" (nghĩa là mở cửa hồn). Người Nùng gọi hồn
là "khoăn", gắn bó với thể xác, không tách rời
nhau. Khi hồn tách khỏi thể xác gọi là phj (ma). Tổ
chức lễ sinh nhật cho bô", mẹ không tách ròi nhau.
Mục đích của lễ này là để "hồn" không bỏ đi, bô" mẹ
mạnh khỏe, sô"ng lâu. Nội dung các bài khấn của
mo, then là những lòi động viên, cầu mong "khoăn"
luôn hòa hỢp lâu dài với thể xác, cầu mong sự
trường thọ cho người được làm lễ.
Lễ sinh nhật lần đầu tiên, bao giò bên ngoại
cũng làm một con lợn quay để cúng gia tiên và cầu
"khoăn" cho gia chủ.
Trước đây, sau lần tổ chức sinh nhật đầu tiên
này, những năm tiếp theo cứ đến dịp ngày sinh này
(của ông, bà nào đấy), bà con thân thích, bạn bè tự
đến mừng. Theo tục lệ, người con gái đi lấy chồng,
ít nhất cũng phải đem con lợn quay và bánh giầy
về làm sinh nhật cho bô" mẹ một lần trong đòi để tỏ
lòng hiếu thảo đô"i với cha mẹ.
Xưa kia, người Nùng gọi lễ sinh nhật là "kin cỏ"
nghĩa là "ăn của góp". Mỗi người đến dự đều mang
theo một con gà. Con gái, con rể đều mang lễ vật
đến. Mỗi năm bà con, bạn bè gặp nhau một lần,

92