Page 110 - Tuổi Trẻ Hoàng Văn Thụ

Chúng ta có nhiệm vụ đem truyền đơn này phát từng tờ ra khắp mọi nơi, cho ai cũng nhặt đƣợc,

cứ xem thấy chữ truyền đơn viết nhƣ thế mà tỉnh ngộ. Công tác này quan trọng, các tổ phải bàn
kỹ rồi đi đấu tranh mới thắng lợi đƣợc.

Truyền đơn đƣợc chia cho ngƣời đi Nà Sầm, xuống chợ Điềm He, ngƣời ra Đồng Đăng. Tổ
của Mã Hợp, cả ba ngƣời đi Kỳ Lừa, xa nhất. Anh Năm bảo: Làm cho Tây thấy khắp Lạng Sơn

có vết chân ngƣời cách mệnh rồi.
Cả anh Năm cũng đem truyền đơn đi với tổ công tác Nà Sầm.

Bây giờ chúng ta đi theo công tác của tổ Mã Hợp xuống Kỳ Lừa.

Mã Hợp và Khén Chang, Khì Chang sang Đồng Đăng lấy vé tàu đi Kỳ Lừa. Anh Năm dặn
thế. Anh Năm cứ cẩn thận dặn kỹ thế chứ có gì đâu, đƣa cho ngƣời ta cầm, nói cho ngƣời ta nghe

hiểu mới khó, chứ đem truyền đơn đi đêm tối rồi đặt mỗi nơi một tờ, ai làm việc ấy chẳng đƣợc.

Mã Hợp nghĩ thế.
Họ vào tỉnh ngay từ chập tối, nhƣ những ngƣời về chợ sớm. Khén Chang thì đi thong dong

thả từng tờ quanh trại lính khố đỏ ở Tểnh Tống. Nhƣ ngƣời hóng mát!
Khì Chang vào trƣờng học Pháp Việt phố Đông Kinh. Cửa mỗi lớp đặt mấy cái. Còn thừa

mấy cái. Viết nốt đi. Không, mình đứng ở ngoài đƣờng. Cái tờ giấy viết công phu của cách
mệnh, không đƣợc vứt. Những chiếc đèn điện gió đánh lúc lắc nhấp nháy. Khì Chang cầm nốt

truyền đơn đem ra, vừa đi vừa nghĩ rồi nghĩ ra mẹo đút mỗi tờ vào khe cửa từng nhà ngoài phố.

Cửa nhà đốc học Tây, nhà chánh kho bạc còn đèn sáng và con chó lài sủa ông ổng. Cóc sợ! Khì
Chang mò đến ném một tờ vào tận trong cửa sổ nhà lão chánh kho bạc!

Xong việc, hai ngƣời lần lƣợt quay lại chợ - nhƣ ngƣời các châu xa về chợ sớm thƣờng hay
suốt đêm nằm ngồi chen chúc trong các cầu chợ đợi phiên mai.

Các quán chợ Kỳ Lừa trong tỉnh, hai cánh mái dài thƣợt, đêm trông càng lùn tịt xuống thấp
lúp xúp. Trong bóng tối nghe ơi ới bay ra những câu hát tỏ tình tiếng trai ề à, tiếng gái thanh

thảnh, nhũng nhẵng, buồn bã. Quanh chợ, những hàng phở chua, đèn điện đỏ đục, loé nhƣ thắp

dƣới nƣớc, đèn măng xông trắng phếch và ánh đèn hơi đất xanh xanh lung lay, mùi hôi hắc.
Ngƣời tấp nập cả đêm nhƣ con thiêu thân bay quanh ánh sáng. Nếu để ý nhìn kỹ thì thấy ra vào

các hiệu cao lâu, các nhà chứa thổ, gá bạc toàn khách buôn xuôi ngƣợc và những ngƣời đƣợc

bạc, ngƣời thua bạc.
Trai gái các châu về chợ không đem theo tiền chỉ có những câu than vãn, tình tứ, ôi thôi

cũng dỗi bõ và đợi chờ, tiếng hát cứ đối đáp kéo lê suốt đêm lủng củng trong quán chợ tối om.