Page 303 - Trang Phục Việt Nam
P. 303
Có người cho rằng áo dài phụ nữ có sự cách tân như vậy vì thời gian này phương tiện đi lại ở Sài
Gòn chủ yếu bằng xe máy, nếu để tà áo rộng và dài sẽ bị vướng.
[64] Áo đại cán xuất hiện và được sử dụng rất rộng rãi từ sau Cách mạng Tân Hợi (1911) ở Trung
Quốc, được thiết kế dựa trên mẫu trang phục thường mặc của người dân tỉnh Quảng Đông.
[65] Xăm pô: là tên gọi chệch đi từ xa-bô (tiếng Pháp: sabot) có nghĩa là giày gỗ, hoặc giày đế dưới là
gỗ, phần trên là da. Lâu nay ở Việt Nam vẫn dịch sabot là guốc.
[66] Xi mốc: kiểu khâu trang trí làm vải chun lại, trông như hình tổ ong.
[67] Làng Cổ Đô (huyện Ba Vì, Hà Nội) nổi tiếng về dệt lụa:
Lụa này thật lụa Cổ Đô
Chính tông lụa cống, các cô ưa dùng
[68] Ca dao có câu:
Chồng cô, vợ cậu, chồng dì
Trong ba người ấy chết thì không (để) tang.
[69] Có lẽ là để xõa tóc.
[70] Phan Huy Chú: Lịch triều hiến chương loại chí. Về chi tiết này, Đại Việt sử ký toàn thư ghi là 3
năm.
[71] Phan Huy Chú: Sách đã dẫn. Về chi tiết này, Đại Việt sử ký toàn thư ghi là 5 tháng.
[72] Ấm chức: con cháu các quan từ ngũ phẩm trở lên được tập ấm bổ quan.
[73] Nho sinh trúng thức: con các quan viên được vào học Chiêu văn quán và Tú lâm cục, thi hội trúng
1, 2 kỳ.
[74] Giám sinh: thi hương đỗ 4 kỳ không được vào học Quốc Tử Giám.
[75] Biền binh hợp thức: con các quan thi khoa bác cử đỗ 8 kỳ.
[76] Sinh đồ: thi hương đỗ 3 kỳ.
[77] Nhiêu nam: con quan được miễn thuế và tạp dịch.
[78] Phụ bản: miếng vải biểu tượng cho sự chịu đựng nỗi đau khổ.
[79] Thích: chịu trách nhiệm việc lễ tang.
[80] Truyện cổ tích Việt Nam có kể đến nguyên nhân một tục để tang như sau: vợ chồng một nhà nọ
giàu có nhưng không có con giai, chỉ có 5 người con gái. Sau khi 5 người lấy chồng, ông già đến thăm các
con đều bị các con coi thường, không chăm sóc. Ông già giả làm một người nghèo khổ đi rao bán mình, ai
muốn mua ông về làm cha thì mua. Vợ chồng một anh nông dân nghèo thiếu tình cảm cha con, cố xoay xở
bằng cách người vợ cắt tóc bán lấy tiền mua ông về làm cha và nuôi dưỡng ông rất chu đáo. Đền bù cho
tấm lòng hiếu thảo của vợ chồng anh nông dân, ông nhà giàu đã nhường gia tài cho và dặn lại một số
điều, khi ông chết, gia đình cần thực hiện: không cho con gái nào về cắt tóc để tang, đưa đám, còn người
con dâu nuôi đã hy sinh bán mớ tóc dài để mua cha, nay không phải cắt tóc để tang.
Khi ông chết, 5 người con gái rất hối hận, vẫn về đưa ma cha, nhưng bà mẹ sợ vong linh ông không
vui nên ngoài khăn tang, còn xé cho mỗi đứa một mảnh vải để che mặt giấu cha. Người con dâu không
phải che mặt. Từ đó, người ta bắt chước để tang như vậy.
Hoặc căn cứ theo lịch sử, một số nhà vua đã chủ động rút ngắn thời hạn để tang cho nhân dân đỡ khổ.
Việc làm ấy (đã bị nhiều nhà nho lên án) thực chất là xuất phát từ lòng thương dân rất đáng quí.
[81] Hoại sắc: màu không tươi.