Page 102 - Trang Phục Truyền Thống Của Các Dân Tộc Việt Nam

Tơ tằm được cuộn lại thành những nén tơ hoặc ống
tơ. Tùy theo chất lượng tơ, cách xử lý sợi tơ và cách xoắn

sợi tơ, sẽ cho ra những loại tơ với tên gọi và chất lượng
khác nhau.
Sợi mốt: Là sợi tơ to, dùng để dệt dọc, dệt không bị đứt.
Sợi mành: Là sợi tơ nhỏ, dùng để dệt ngang, lụa đêu,
không bị chỗ dày chỗ mỏng.

Sợi đũi: Là sợi của kén cắn tổ, không ươm tơ được, xù
xì, thô hơn.
Từ các sợi tơ trên, tùy theo cách dệt, người ta có được
những loại tơ lụa khác nhau.
Kiểu dệt cổ truyền của Việt Nam là phối hợp, pha trộn
các loại sợi dọc và ngang để tạo ra những mặt hàng khác

nhau. Người thợ khi dệt phải dùng tay đưa, chân dận
cùng lúc.
Dụng cụ dệt là khung cửi gỗ "con cò", dệt ra loại hàng
vuông, thô, mỏng, chừng 40 hay 60cm. Con cò đặt ở trên và
chính giữa khung dệt đế thẳng sợi, làm chuẩn cho cái go
khỏi lệch. Những vuông lụa mới dệt xong gọi là lụa mộc,
chỉ có màu trắng ngà hay vàng mỡ gà của tơ.

Theo phương pháp thủ công, lụa mộc được ngâm
trong nước trà, nước trầu không, nhựa cây... rồi xả,
nhuộm màu, phơi khô, nhuộm lại lần thứ hai để ra đúng
màu sắc như ý muốn.
Màu nhuộm được pha chế với nguyên liệu hoàn toàn
tự nhiên như hột dành dành (Gardenia augusta, tiếng Hán
là Chi tử], lá bàng [Terminalia catappa, tiếng Hán là Lãm
nhân thụ) than, gạch... Màu thông dụng là màu đen (thâm)

ri02