Page 183 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 183
những là Thuỷ tổ của các chư tôn tộc phái mà còn được coi
như của cả làng. Tiền hiền không nhất thiết phải là người
có công khai khẩn/ khai canh mà chỉ cần là người đầu
tiên đặt chân lên vùng cát, định cư và mở mang nghề
biển. Chính ỏ khía cạnh này, Tiền hiền có vị thê quan
trọng như Thổ thần, được phụng thò như Thổ thần. Điều
này cũng có nghĩa, tục thò Tiền hiền của cư dân ven biển
Quảng Xam - Đà xẵng mang hản chất thờ Phúc thần.
Thò Phúc thần là một tín ngưỡng truyền thông của
người Việt, rất phát triển ở các làng quê đất Bắc, thuần
nông, ở nơi đó, Tiền hiền của nhiều làng đã được tôn là
Phúc thần, vì công lao lập làng, khai canh. Chẳng hạn:
Xguyễn Cẩn lập ra làng Đông Lâm ở Hải Dương, X"guyễn
Công Trứ lập ra các làng ở hai huyện Kim Sơn (Xinh Bình)
và Tiền Hải (Thái Bình). ''Hiện tượng khai hoang lập ấp
phổ biến trong thời Lê. Một số ông khai canh được phong
thần và một sô' ít nữa đưỢc phong làm thành hoàng.
Nhưng tuyệt đại đa sô được thờ làm Tiên hiền bên cạnh vị
thành hoàng" [45, tr.295].
Xhư vậy, mô hình thò phụng Tiên hiền ở Quảng Xam
- Đà X^^ẵng cũng xuất phát từ vùng nguồn cội nhưng đã tiếp
biến tạo ra nhiều ý nghĩa, đặc biệt là nội dung của khái
niệm "khai canh". Khái niệm này không cần "chặt chẽ"
như ở Bắc Bộ. Xgười khai canh ở Quảng Nam - Đà xẵng có
khi chỉ là người đi tiên phong trong việc định cư trên các
^ B 3 -