Page 173 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam

Hà Thị Thân, dân địa phương quen gọi là Bà Thăn xứ. Theo
bút tích lưu lại ở nhà thờ Tiền hiền thì Bà Thân là một lưu
dân ở phía Bắc, đã cùng chồng và những người cùng quê
vào khai khẩn đất đai bên bờ sông Hàn, từ thòi vua Lê
Thánh Tông lập đạo thừa tuyên Quảng Nam. Điểm ban đầu

Bà bổ nhát cuốc đầu tiên, vỡ đất dựng lều là mảnh đất An
Hải ngày nay. Bà Thân xứ còn lập ra chợ và bến đò để nhân
dân đi lại hai bên bờ sông, gọi là chợ Bà Thân và bến đò Bà
Thân, vê sau gọi chệch thành chợ Hà Thân và bến đò Hà
Thân. Ngày nay, chợ và bến đò vẫn còn với danh xưng từ
thuở ấy. Một sô" nhà nghiên cứu địa phương và các bô lão
làng An Hải cho rằng, Bà Thân xứ người gốc Chiêm Thành,

có tên Việt là Tăn. Để cho thân thiện, dân địa phương gọi
bà là Bà Thản. Khi triều đình nhà Nguyễn phong Tiền hiền
cho những người đứng ra khai canh, Bà Thân không được
chấp thuận vì "họ Bà" là họ gốc Chiêm Thành*^^'. Dù là
người Việt hay người Chăm, thì việc tôn vinh một phụ nữ

làm Tiền hiền làng là một ứng xử văn hoá "hoà bình" của cư
dân Việt ven biển, phản ánh tâm lý khoan hoà trong ứng xử
với cư dân tại chỗ. Tên gọi Bà Thân xứ có hàm ý suy tôn Bà
thành Mẫu Địa để cai quản con người và đất đai, bảo hộ cho
cuộc sống của làng vạn Việt.

Tiền hiền là một cá nhân, tuy thuộc về một họ nhưng
đưỢc thừa nhận, suy tôn là Tiền hiền chung của cộng đồng
làng vạn. Tất nhiên nguồn gốc của Tiền hiền được cộng

- 1 7 3 -