Page 338 - Thử Sức Trước Kỳ Thi

2. Tơ tổng hỢp và tơ nhân tạo
Tơ là những polime hình sợi dài và mảnh với độ bền nhất định. Trong tơ,
những phân tử polime có mạch không phân nhánh, sắp xếp song song với
nhau. Polime đó phải rắn, tương đối bền với nhiệt, với các dung môi thông
thường, mềm dai, không độc và có khả năng nhuộm màu.
a) Phăn loại
• Tơ thiên nhiên (sẵn có trong thiên nhiên) như bông, len, tơ tằm.
• Tơ hóa học (chế tạo bằng phương pháp hóa học). Tơ hóa học lại được chia
thành hai nhóm :
+ Tơ tổng hợp (chế tạo từ các polime tổng hợp) như các tơ poliamit (nilon,
capron), tơ pol3rvinyl.
+ Tơ bán tổng hợp hay tơ nhân tạo (xuất phát từ polime thiên nhiên nhưng
được chế biến thêm bằng phương pháp hóa học) như tơ visco, tơ xenlulozơ
axetat, ...

h) Tơ tổng hỢp thường gặp
• Tơ poliamit :
+ Tơ nilon-6 ,6 thuộc loại tơ poliamit \ờ các mắt xích nối với nhau bằng liên kết
amit -CO-NH-, được điều chế từ hexametylen điamin và axit ađipic. Tơ nilon-
6 ,6 có tính dai, bền, mềm mại óng mượt, ít thấm nước, giặt mau khô nhưng
kém bền với nhiệt, với axit và kiềm. Tơ nilon-6 ,6 cũng như nhiều loại tơ
poliamit khác dùng để dệt vải may mặc, vải lót săm lốp xe, dệt bít tất, bện
làm dây cáp, dây dù, đan lưới, ...
+ Tơ capron (nilon-6 ) được tổng hợp từ axit 8-amino caproic hoặc từ caprolactam
nHaN-lCHals-COOH---- > -(NH-TCHals-CO^n + nHaO
axit e-aminocaproic capron (nilon-6 )

polivinyl butiral
^ ^ H 2 -CH 2 -C; = 0
CH, -(NH-[CH2]5-C 0 )-„
"CH2-CH2-NH
caprolactam capron (nilon-6 )
Tơ enang (nilon-7) là sản phẩm trùng ngưng axit (o-aminoetanoic

nHaN-ÍCHale-COOH---- > -(HN-lCHgle-CO)-^ + nHaO
axit co-amino etanoic tơ enang (nilon-7)
Tơ Kevlar (nilon dùng trong áo chống đạn, vỏ xe hơi, ...)

Tơ nitron (hay olon) là tơ nilon thuộc loại tơ vinylic được tổng hợp từ vinyl
xianua (hay acrilonnitrin) gọi là poliacrilonitrin.

339