Page 107 - Thử Sức Trước Kỳ Thi

. Với HNO3 : CnH2n-6 + HONO2 (dặc) ° > CnH2„_7N 0 2 + H2O
+ Benzen : CeHe + HONO2 (dâe) CeHsNOa + H2O
màu vàng, mùi hạnh nhân
+ Đồng đẳng của benzen :

AICI3
• Với RX : CnH2n-6 + RX > C„H 2n-7R + HX
Ví dụ : CeHg + CH3CI ^ C6H5CH3 + HCl
b) Phản ứng cộng
Ni
• Với H2 : CeHg + 3H2 > C6H 12
. Với CI2 : CeHg + 3CI2 ^ CfiHfiCL
+ B e m e n tư ơ ng đ ố i d ễ th a m g ia p h ả n ứ ng th ế, kh ó th a m g ia p h ả n ứ n g cộng và
bền v ữ n g với các c h ấ t oxi hoá. Đ ó là tín h c h ấ t h oá học đ ặ c trư n g của
h iđ ro ca cb o n th ơ m n ê n được gọ i là tín h thơm .
+ B en ze n và a n k y lb e m e n k h ô n g là m m ấ t m à u d u n g d ịc h b ro m (k h ô n g cộng với
brom ) n h ư các h iđ ro ca cb o n khác.
c) Phản ứng oxi hoá
• Benzen và các đồng đẳng của nó cháy trong không khí sinh ra CO2 và H2O
và nhiều muội than.

3 n - 3
CnĩỈ2n-6 + O2 nCƠ2 + (n - 3 )IỈ2 0

• Tác dụng với dung dịch KMnOd
CeHsCHg + 2 KMnƠ4 ---- > CeHsCOOK + 2 MnƠ2 + KOH + H2O
Benzen không tác dụng với dung dịch KMnOd.

3. Điều chế
a) Chưng cất nhựa than đá trong công nghiệp
Nguồn benzen, toluen, xilen ... chủ yếu trong công nghiệp là chưng cất từ
nhựa than đá.

108