Page 112 - Thắm Dò Vũ Trụ

1. Vùng tối hoàn toàn sau lung Mặt trăng (moon).
2. Vùng tối một phần.
3. Dái đen thẫm trên Trái đất (earth), noi nhật thực toàn phần
quét qua.
Vì ngưòi quan sát nhật thực (hoặc nguyệt thực) đứng ả vị trí khác
nhau trên Trái đất và khoảng cách giữa Trái đất vói Mặt tròi cũng khác
nhau nên mọi người nhìn thấy cảnh này diễn ra không giống nhau:
Trong hình bên, nếu chúng ta đứng trong dải tối (3) trên Trái đất, tức là
trong phạm vi bóng tối mà Mặt trăng che khuất hoàn toàn, khi đó ta sẽ
thấy nhật thực toàn phần. Nhưng nếu chúng ta đứng trong vùng sẫm
nhạt (2), ta sẽ nhìn thấy Mặt trời bị che khuất một phần, đó là nhật thực
một phần.
Ngoài ra, còn một loại nhật thực nữa: Nếu bóng của Mặt trăng
không phủ tói Trái đất, những người ở trong khu vực bóng đen đối xứng
của Mặt trăng ngả tói họ sẽ nhìn thấy mép ngoài của Mặt tròi, tức là Mặt
trăng chỉ che khuất phần giữa của Mặt tròi. Hiện tượng này gọi là nhật
thực hình khuyên. Trước và sau khi xảy ra nhật thực hình khuyên, ta sẽ
nhìn thấy nhật thực một phần.
Do Mặt trăng cùng Trái đất tự quay từ Tậy sang Đông, bỏi vậy nhật
thực bao giờ cũng bắt đầu xuất hiện từ phía Tây và nguyệt thực bắt đầu
xuất hiện ở phía Đông.
Nhật thực nlriều hon, nhưng lại khó quan sát hon.
Trong một năm, ít nhất xảy ra 2 lần nhật thực, cũng có năm xảy ra 3
lần, nhiều nhất là 5 lần nhưng rất hiếm. Không có năm nào không xảy ra
nhật thực, nhưng cũng có năm không xảy ra nguyệt thực, trong vòng
khoảng 5 năm sẽ có 1 năm không có nguyệt thực.
Xem ra, nhật thực xảy ra nhiều hơn nguyệt thực, vậy tại sao chúng
ta thường có dịp quan sát nguyệt thực nhiều hon?
Lí do là mỗi lần xảy ra nguyệt thực, nhân loại trên một nửa Trái đất
đều nhìn thấy, trong khi đó, mỗi lần xảy ra nhật thực, chỉ những ngưòi
trong phạm vi bóng tối rất hẹp của Mặt trăng mói nhìn thấy.
Trên Trái đất, rất hiếm được khi chứng kiến nhật thực toàn phần, ơ
một số miền trên Trái đất, trung bình khoảng 200-300 năm mói nhìn thấy
một lần nhật thực toàn phần.

- 112 -