Page 117 - Thắm Dò Vũ Trụ
P. 117
Hy Lạp như chòm sao Dại Hùng, chòm Tiểu Hùng, chòm Tièn Hậu,
chòm Sư Tử, chòm Thiên cầm, chòm Mục Phu...
Những năm gần đây các chòm sao được phân chia theo các hệ thống
phân chia khoa học, rất nhiều các chòm sao được đặt tên bằng các dụng
cụ đo đạc khoa học hoặc thiên văn học như chòm Kmh Viễn Vọng, chòm
Đồng Hồ... Chúng ta tưcVng tượng thiên không giống như Trái đất còn
các thành phố của một quốc gia là một chòm sao thì việc nhận biết về các
chòm sao tiện kri hcm nhiều.
Sự nhận biết về chòm sao thường căn cứ vào bcản đồ sao và Ccác
thuyết minh kèm theo. Thông thường ngưòi ta căn cứ vào độ sáng của
các sao phân thành các độ sáng anpha, bêta, gamma... Sau đó căn cứ vào
vị trí tương đối của các sao trong bản đồ sao để xác định vị trí của cả
chòm. Ví dụ như chòm Đại Hùng là chòm sáng nhất ở phưong Bắc, là
chòm sao quan trọng nhất. Chòm sao này được ngưòi cổ Hy Lạp tưởng
tượng giống như con gấu lớn. Trong bản đồ sao, phần cán của bảy sao
bắc đẩu được coi là đuôi gấu, bốn sao khác được coi là thân gấu còn các
phần khác tối hon được coi là phần đầu và thân gấu.
Có ptiẩi vị trí của các chòm sao
trong thiên không đang di động?
Những đêm tròi trong nếu chúng ta ngước mắt nhìn lên bầu trời
trong thòi gian khá lâu chúng ta sẽ phát hiện ra các vì sao đang chuyển
động xung quanh sao Bắc Cực, các vì sao đều mọc lên từ đằng đông,
chuyển động qua bầu tròi rồi lặn ở đằng tây. Đây chmh là kết quả của
việc Trái đất tự quay từ Tây sang Đông.
Ngoài việc chúng ta nhìn thấy các vì sao mọc lên tù đông và lặn
xuống đằng tây chuyển động quanh sao Bắc Cực thì điểm mọc của mỗi
vì sao trên đường chân tròi mỗi ngày đều sớm hơn ngày hôm trước 4
phút. Do đó trong một năm, mỗi đêm vào đúng một lúc thì khoảng
không mà chúng ta nhìn thấy đều có sự khác biệt. Vị trí các chòm sao
đều dần dần chuyển động về tây. Giống như khi chúng ta nhìn chòm sao
Liệp Hộ, đầu tháng 12 vào lúc hoàng hôn chúng ta thấy nó mói bắt đầu
- 117 -