Page 157 - Tâm Lý Và Sinh Lý

thường ít nói, trầm lặng, ngày càng
cưỡng lại sự sắp đặt của bố mẹ về các
mặt ăn uống, quần áo, bè bạn, học
tập... thậm chí đôi khi có em còn cãi
lại bố mẹ chỉ vì một chuyện không
đâu. Tại sao lại có thể xảy ra hiện
tượng đó?
Các nhà tâm lý học cho biết: các
bạn thiếu niên 1 2 - 1 5 tuổi chứih là
đang bước vào thòi kỳ thanh xuân,
tức là một bước ngoặt quan trọng
trong sự phát triển tâm lý. Chứìh do bước đột biến trong sự phát triển
tâm lý và thể chất (nhân tố chủ quan) cũng như việc các em bước vào
một ngưỡng cửa mói của xã hội (nhân tố khách quan) mà sự "tự ý thức"
của học sinh cấp hai bắt đầu đưọc tăng cường. Một mặt, các em đòi hỏi
được thoát khỏi sự giám sát của bố mẹ và có một địa vị bình đẳng và độc
lập trong gia đình; và, cũng bắt đầu từ đó, các em ít kể vói bố mẹ bí mật
của riêng mình, đồng thòi cố tạo ra một "thế giói nhỏ bé", trừ mình ra
chẳng ai được quyền đột nhập; chẳng hạn, có một ngăn tủ riêng của
mình, để tất cả những bí mật vào trong đó rồi khoá lại, ví dụ như nhật ký,
thư từ của bạn bè, thơ ca tự sáng tác... không cho bố mẹ tuỳ tiện muốn
đọc gì thì đọc. Mặt khác, các em bắt đầu bước ra khỏi khuôn khổ của gia
đình, đi vào xã hội, nếm trải sự giao tiếp vói mọi ngưòi vói tư cách một
cá thể tồn tại độc lập. Các nhà tâm lý học phát hiện thấy rằng, số các em
học sinh cấp hai đi xe đạp đến trường học khá đông, có nhiều em nhà ở
cách trường không xa lắm nhưng vẫn đòi bố mẹ mua xe, đó cũng là sự
biểu hiện của sự tăng cường ý thức tự lập của các em. Dù ở nhà hay ở
ngoài xã hội, học sinh cấp hai đều mong muốn và cố gắng rèn luyện và
phát triển bản thân theo ý riêng của mình. Các em muốn tự mình xác
định mục tiêu và kế hoạch của cuộc đòi, dùng trí phán đoán của mình
xem xét mọi sự việc, không muốn sự can thiệp của bất ai, kể cả bố mẹ.
Nếu không, các em sẽ tỏ thái độ phản kháng bằng các hình thức lầm lì,
lạnh nhạt, lầu bầu, bất họp tác... Giai đoạn học sinh cấp hai, do sự phát
triển của ý thức, đòi hỏi thoát khỏi sự ràng buộc của mối quan hệ phụ
thuộc trước kia, thoát khỏi sự giám sát từng ly từng tí của bố mẹ, trở
thành một cá thể độc lập, được các nhà tâm lý học gọi một cách hình
tượng là thòi kỳ "thôi bú về tâm lý".

< 157 >