Page 246 - Phòng Và Chữa Các Loại Đau Đầu

BÊNH ĐAU NỬA ĐẦU

d. Thuyết phản xạ tam thoa - mạch máu (triggemino
vascular reffex). Thuyết này do Moscowitz đề xướng 1984.

Người ta biết rằng kích thích các nhân lưới và nhân
lục (locus ceruleu) (những cấu trúc có vai trò quan trọng
trong sự tạo nhịp đau) gây giãn động mạch ngoài sọ thông
qua các sợi trục chạy trong dây đá nông lớn (greater
superíìcial petrosal Nerv) trong hạch bướm - khẩu cái
(sphenopalatine ganglia) và hạch tai (otic ganglia).

Mayberg và cộng sự (1984) cho thấy có sự xuất chiếu
của dây V tối các động mạch của vòng Willis và các động
mạch màng cứng. Khi tổn thương hạch Gasser sẽ gây tiết
nhiều chất p từ thành động mạch não (Liuchen và cộng sự
1983, 1984). Chất p làm tăng tính thấm thành mạch gây
giãn mạch, hoạt hoá đại thực bào, tế bào lympho và các
nguyên bào. Chất p đó là calcitonin gen - related peptid
(Moscowitz, Burri, Goadsby). Quan điểm này được củng cố
thêm bởi phát hiện của Moscowitz và Macfarland. Hai tác
giả đã nghiên cứu trên thực nghiệm và cho rằng cơn đau
đầu MG xuất hiện trưốc hết từ những sự kiện chuyên
hóa/sinh lý thần kinh (metabolic/neurophysiological events)
trong phạm vi vỏ não hoặc từ những rối loạn ở những vùng
rất gần khu vực phân bô" của các sợi dây V - mạch (trigemino
- vascular íĩbers) của mạch máu màng não.
Theo thuyết này, chất p không chỉ thực hiện một
hưống dẫn truyền cổ điển: mạch máu - thần kinh mà còn
dẫn truyền theo hưống ngược lại: thần kinh - mạch máu
thông qua một phản xạ trục. Phát hiện này là cơ sỏ cho
phép kết luận rằng não dẫn truyền các thông tin tới các
mạch máu nội sọ qua hệ dây V - mạch, kéo theo sự giải
phóng neuropeptid và viêm vô khuẩn quanh mạch do thần
kinh, gây nên thay đổi mạch máu điển hình của cơn MG
(giãn mạch, kết tập tiểu cầu, đau đầu...). Ngoài ra hệ dây

246