Page 45 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

46 7^hững Trang nguyên Jãc hiệt...

người xã Nghĩa Lư (nay thuộc xã An Lâm, Nam Sách),
rồi nhập tịch ở đây, năm 40 tuổi mới sinh được con
trai - vì xa quê cũ nên đặt tên con là Liêu nghĩa là xa.
Bạch Liêu còn gọi là Bạch Đồng Liêu sinh ngày 15
tháng Giêng năm Bính Thìn (1236)''' ở làng Thanh Đà,
tổng Quỳ Trạch huyện Đông Thành (nay là xá Mã
Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An). Thủa nhỏ
Bạch Liêu nổi tiếng thần đồng: 6 tuổi biết đọc, 7 tuổi
biết làm thơ, 8 tuổi làm được văn bài, 15 tuổi tiếng
tăm vang lừng khắp quận huyện.

Một trí tliức tài hoa lỗi lạc như ông mà tài liệu về
ông còn rất ít. Trong “Đại Việt sử ký toềm thư” sử gia
Ngô Sĩ Liên viết: “Năm Thiên Long thứ 9 đời Trần
Thánh Tông tháng 3, khoa thi lấy Kinh Trạng nguyên
là Trần cố, Trại Trạng nguyên là Bạch Liêu. Bạch Liêu
là người Ngliệ An, thông minh, nhớ lâu, đọc sách mười
dòng trong một nháy mắt”.
Tư chất thông minh, trình độ học vấn như thế quả
là xuất chúng.
Đây là vị Trạng nguyên đầu tiên của xứ Nghệ,
tníớc đó tuy các kỳ thi được tổ chức nhưng vùng
Thanh - Nghệ vẫn được coi là đất “trạd” chưa được khai
phá nên chưa có người đỗ đạt. Vì vậy việc ông đỗ đại
khoa và lại người đỗ cao nhất (Trạng nguyên) đã mở
đầu cho mạch khoa bảng sau này của người xứ Nghệ.
Các bậc nho sĩ xứ Nghệ đã tôn vinh:
Trạng nguyên đệ nhất Tam khôi
Nhất danh, nhất giáp, đầu ngôi bảng vàng

**' Năm sinh cùa Bạch Liêu các nguồn ghi không thống nhất, thường
chênh lệch thời gian trong khoảng từ năm 1234 đến 1238.