Page 219 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

220 ĩỉliững TraiiỊ ngiiyén Jăc Itièl...

đối ciìa Nguyễn Đăng Đạo quá tài tình mà vua Thanh
phải khen là "Chung đíic cả tạo hóa trong một con
ngiíời” và sứ thần các nước cũng trầm trồ thán phục.
Còn truyền tụng câu chuyện vua Thanh đòi các sứ
thần phải làm bài phú Bái Nguyệt đình (Vịnh trăng
sáng); trong khi sứ thần các nước còn đang ngẫm nghĩ
cân nhắc từng chĩí, Nguyễn Đăng Đạo đã múa bút làm
xong bài phú thật nhanh mà cũng thật hay, vua Thanh
nể phục.
Văn tài của Nguyễn Đăng Đạo đã làm kinh ngạc cả
triều đình nhà Thanh cùng si'í thần các nước. Sau đó,
vua Khang Hy phong tặng Đăng Đạo học vị Trạng
nguyên Trung Quốc, ban mũ áo võng lọng và cho ông
vinh quy về nước. Đăng Đạo cùng đoàn sứ bộ hoàn
thành nhiệm vu trở về, xứng đáng với sứ mệnh vua
giao. Đoàn sứ bộ mỗi khi ghé qua các tỉnh Trung
Quốc, đều được đón rước long trọng.
Từ xưa, việc đi sứ của sứ thần nước ta sang Trung
Quốc dù trong thời bình hay cuộc chiến đều là sự đấu
tranh gay go trên mặt ngoại giao. Các sứ thần nước ta
trong bất kỳ tình huống nào, trước sự áp chế, thử
thách của nước lớn phương Bắc cũng phải rất mực
thông minh mưu trí, ứng đối mau lẹ giữ vững tiết sứ
thần của một nước Đại Việt có truyền thống vãn hiến,
có độc lập chủ quyền, có cương VIÍC riêng... Nguyễn
Đăng Đạo đã đạt được phong độ của một vị sír thần
mẫu mực. Kết hỢp cương nhu, bằng học vấn uyên
thâm, trí thức thông tuệ, ông đả giành đưỢc một bước
thắng lợi khả quan cho cuộc thiíơng lượng về biên giới
kéo dài và căng thẳng đến vài chục năm giữa ta và