Page 141 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

142 AT/iiíng Trang ngiiyén dác biêt...

không lấy ^ là chỗ dựa cho cương tíiường, dẫn dắt
theo nguyên khí của quốc gia... ngoài ra còn kính
trọng học quan và việc nêu khuôn mẫu của người thầy
lại càng trọng hơn.
Là kẻ sĩ phải thấy rằng mình được vinh hạnh, càng
chăm lo việc thực học. Trong lúc chưa thành đạt thì
sống theo đạo lý thông thường để chờ thời gặp mệnh.
Không để mất phẩm chất riêng của mình. Lúc đã được
tin dùng thì phải giữ đúng danh vỊ và làm việc thực sự,
không thể để mất cáỉ điều mà mình hằng mong muốn,
như thế mới có thể được”.
“... Không thể không có những con người ngồi
đúng chỗ, dung mạo đocUi trang, sáng rõ nghĩa lý sách
vở, tu chỉnh nết na...”
“... Tất cả đều bởi cál đạo làm thầy được đứng
vững nên người tốt được nhìn ra”.
Vũ Kiệt cũng nêu những tồn tại của giáo dục lúc
bấy giờ cả phía thầy dạy và học: “... Nhưng cũng có
khá nhiều người làm !, tư chất kém cỏi, văn vẻ vụng về.
Cái mà người học trò cần có là sự uyên bác, nhưng
người thầy lại có kẻ nông xoàng, tài cán thô thiển. Đạo
làm thầy không vững vàng như thế thì còn lạ ^ khi
thấy sĩ tử xấu hổ việc đi học?

“... Hiện tại việc học của nho sinh hẳn đều như
việc học của cổ nhân chứ? Sự trình bày của họ chẳng
qua là sự rườm rà theo cách cắt gọt vẽ vời, sách vở
chứa đầy trên án nhưng phần nhiều là hình trạng của
gió mây...”
“... Tâm thật đả mất trước khi ra làm quan rồi, thì