Page 67 - Bài Văn Mẫu

bom đạn cày xới... Nét đặc biệt thứ hai là trong khung cảnh ấy, chỉ có một
mình chiến sĩ Việt bị thương nặng và lạc đơn vị. Tác giả tả khu rừng xa lạ chìm
trong bóng đêm mênh mông qua cảm nhận của Việt - một chàng trai nông
thôn đồng bằng Nam Bộ vừa bước qua tuổi thiếu niên và mới tham gia chiến
đấu: Đêm nữa lại đến. Đêm sâu thăm thẳm, bắt đầu từ tiếng dế gáy u u cao
vút mãi lên... Một sự vắng lặng như từ trên trời lao xuống chạy từ cổ Việt, lan
dài cho tới ngón chăn... Bóng đêm vắng lặng và lạnh lẽo bao tròn lấy Việt, kéo
theo đến cả con ma cụt đầu vẫn ngồi trên cây xoài mổ côi và thằng chỏng thụt
lưỡi hay nhảy nhót trong những đêm mưa ngoài vàm sông, cái mà Việt vẫn
nghe các chị nói hồi ở nhà, Việt nằm thở dốc...

Nguyễn Thi miêu tả khung cảnh trận đánh đang diễn ra ỏ phía xa qua cảm
nhận của Việt trong tình huống bị thương nặng và đang cố tìm về với đơn vị
của mình. Việt hình dung và phán đoán diễn biến của trận đánh qua sự nghe
ngóng, nhận xét về các loại tiếng súng khác nhau: Một loạt đạn súng lớn vàng
vẳng dội đến ẩm T trên ngọn cây. Rồi loạt thứ hai... Việt ngóc dậy. Rõ ràng
không phải tiếng pháo lễnh lãng của giặc. Đó là những tiếng nổ quen thuộc,
gom vào một chỗ, lớn nhỏ không đều, chen vào đó là những dây súng nổ vô
hồi vô tận. Súng lớn súng nhỏ quyện vào nhau như tiếng mõ và tiếng trống
đình đánh dậy trời dậy đất hồi Đồng khởi. Đúng súng của ta rồi I Việt muốn
reo lên. Anh Tánh chắc ở đó, đdn vị mình ở đó. Chà, nổ dữ, phải chuẩn bị lựu
đạn xung phong thôi /... Tiếng mảy bay vẫn gầm rú hỗn loạn trên cao... Kèn
xung phong của chúng ta đã nổi lên. Lựu đạn ta đang nổ rộ...

Chất Nam Bộ đậm đặc nhất là ở đoạn Việt hồi tưởng cảnh đêm mít tinh
ghi tên tòng quân và cảnh hai chị em bàn bạc suốt đêm để thu xếp chuyện
gia đình trước lúc lên đường nhập ngũ. Nhờ thông thuộc ngôn ngữ và cách
ăn nói mộc mạc của người nông dân Nam Bộ nên các chi tiết, hình ảnh,
nhân vật... hiện lên trên trang viết của Nguyễn Thi chân thực, tự nhiên, sống
động khiến cho người đọc có cảm giác như mình đang được chứng kiến sự
việc diễn ra trước mắt: Trong đêm mít tinh để ghi tên thanh niên tòng quân,
trước mặt bà con cả xã, đèn sáng rực, anh cán bộ của huyện đội vừa dứt lời,
cả hai chị em Việt giành nhau chạy lên.
- Tôi tên là Việt, anh cho tôi đi bộ đội với.

Chị Chiến đứng sau Việt, thở:
- Đề nghị mấy anh xét cho. Nó là em tôi mà cái gì nó cũng giành...

66