Page 24 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam

thống trị của Anh ở Ấn và nhiều tác phẩm khác, chế độ

thống trị đô hộ thực dân lại còn là “công cụ vô thức của

lịch sử”(instument inconscient de rhistoire) đẩy các dân

tộc bị áp bức - bóc lột vào quỹ đạo của “Văn minh - cận

hiện đại”.
•
■

Không phải tự nhiên mà trong sách Bách nghệ tổ sự

hay trong truyền thuyết - “vô thức tập thể” theo cách nói

của Karl Gustav Jung - “tổ sư” nhiều nghề của đất Việt,

phương Nam được “gán” cho là từ phương Bắc, do các

vị “sứ giả” Đại Việt “đi sứ Bắc quốc” đem bí quyết nhiều

nghề về, như (Bùi) Lê Công Hành, tổ sư nghề thêu Quất

Động (và cả nghề lọng) hay như Lương Nhữ Hộc được coi

là tổ nghề khắc ván in mộc bản ở Liễu Chàng (Gia Lộc,

Hải Hưng) hoặc “xưa hơn” ba anh em họ Trần, tổ nghề kim

ngân, kim hoàn Định Công (Thanh Trì Hà Nội) từ thời Lý

Nam Đế (thế kỷ VI) hay muộn hơn chút ít (đầu thế kỉ VII).

Mười ông “hậu tổ” nghề dệt the la - là từ Trung Hoa đến,

khi nhà Minh thảm bại trước nhà Thanh (1642). Đó cũng

là thời Phật giáo Lâm tế (đời 32 trở đi) có các vị sư Trung

Hoa tới Đàng trong truyền bá Phật Giáo. Đồ sứ Trung Hoa

- Quảng Đông, Phúc Kiến... Được phổ biến và ảnh hưởng

mạnh ở đàng trong. (Xem Lê Quý Đôn - Phủ biên tạp lục).

Dù đúng hay sai lịch sử, đấy vẫn là hiện thực dân gian,

mà nói như học giả Pháp (xem A.Varagnac hay J.Poirier...)

(chủ giải: Jean Poirier (chủ biên) Ethnologie régionale

1,2 (dân tộc học các vùng địa phương), Encyclopédie de

la Pléiade, pari, 1972-1973) dân gian ấy có thể “thực mà

28