Page 118 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam
P. 118
Dân làng tôn Nguyễn Quí Trị là tổ nghề dát vàng quì vì
ông đã dạy cho dân nghề này. Quì là một loại chế từ vàng
thật, bạc thật. Người ta mua thứ giấy quì ở làng Đông xã
vừa mỏng vừa dai, rồi đem những lá vàng bạc được dát
mỏng, cắt thành những miếng vuông xếp vào giữa tờ gỉấy.
Sau đó lấy búa nện đều cho đến khi tan thành bột. Để trang
trí các đình đền thờ như ngai, kiệu... người thợ thổi bột
vàng lên nền sơn lót, sơn thếp, đồ vật trở nên lóng lánh rực
rỡ lạ thường. Cách làm này là do Nguyễn Quí Trị chá ra
từ thời Trần. Hiện nay ở Kiêu Kỵ vẫn còn đền thờ Nguyễn
Quí Trị - ông tổ nghề dát vàng quì.
47. Cao Lỗ, tổ nghề cung nỏ
Cao Lỗ là một tướng tài của Thục An Dương Vương.
Xuất thân là một đô vật, ông được người đương thời mệnh
danh là Đô Lỗ (Việt điện uLỉnh tập). Cao Lỗ có công lớn
trong việc giúp vua Thục dựng xây cơ nghiệp, chọn kinh
đô, xây thành cổ Loa, đặc biệt là chế tạo ra loại nỏ liên
châu và những mũi tên đồng nhiều cạnh. Câu truyện truyền
thuyết An Dương Vương được thần Kim Qui tặng nỏ thần
có lẽ là dựa vào sự thật là tướng quân Cao Lỗ chế được loại
nỏ có sức manh siêu phàm mà tưởng tượng nên.
Trên nền cũ của vùng thành cổ Loa, tháng 7 năm 1959
người ta đã đào được hàng vạn mũi tên đồng dài từ 6 - 11
cm có 2,3 ngạch nhọn sắc, lại có chuôi để cắm vào thân tên
bằng tre. Cũng gần thành c ổ Loa còn tìm thấy những chiếc
ống đồng dài có nhiều lỗ khoét trên thân, có thể đây là một
122
%