Page 66 - Một Số Phong Tục Tập Quán

Già làng không phải là người lãnh đạo hành
chính ở trong làng. Mọi việc của Nhà nước do
trưởng thôn, trưởng làng lo liệu. Già làng chỉ là
"thủ lĩnh" tinh thần. Thê nhưng mọi việc trong
làng, trưởng thôn, trưởng làng đều tranh thủ xin ý
kiến và sự ủng hộ của già làng. Già làng được xem
là đại diện của lòng tin, đại diện của trí tuệ cộng
đồng. Người ở xa đến, kể cả quan chức nhà nước
muốh làm một việc gì cho làng, kể cả những việc
rất hữu ích như mở lớp, hoặc tiến hành dạy tiếng
mẹ đẻ cho trẻ em và thanh niên, đều bắt đầu từ
việc vận động già làng. Việc gì khó đến đâu mà
được già làng ủng hộ cũng thành công.
Già làng qua đòi là một sự mất mát, hẫng hụt
rất lớn đối vói dân làng... Thế rồi mọi buồn thương
cũng qua đi, già làng mới dần dần được lộ diện từ
trong "những người đứng sau" mà không cần một
lời công bô" nào. Có một điều chưa giải thích được
là: tại sao người được suy tôn già làng rất hiếm khi
là phụ nữ (xưa kia thì không có), cho dù, đến nay,
người Jrai vẫn bền bỉ lưu giữ chế độ mẫu hệ.
Với người Jrai nói riêng và vói nhiều tộc người
thiểu sô" ở Tây Nguyên nói chung, già làng là biểu
tượng đẹp đẽ của nhân cách, tài năng và đức hy
sinh. Trong cuộc sốhg thường ngày, ai được gọi vối
hai tiếng "già làng" thì chắc chắn người đó đã nhận
được tình cảm quý yêu, tin cậy.

65