Page 217 - Một Số Phong Tục Tập Quán

Tục Khơ-mú quy định, nhà dẫu muôn làm to
đến đâu cũng chỉ được cất gọn trong một ngày.
Nhà phải làm sang ngày thứ hai trở đi là vi phạm
điểu kỵ. Do vậy mà khâu chuẩn bị phải hết sức
chu đáo, nhân lực, thợ thuyền phải dồi dào, tinh
thông để sao cho từ lúc Mặt Trời mọc bắt tay vào
dựng nhà đến lúc Mặt Tròi lặn mọi công việc phải
hoàn tất. Trong nhà của người Khơ-mú chia thành
phía trên và phía dưới. Phía trên là phía gần cửa
sổ, phía dưới là phía đối diện. Phía trên dành cho
đàn ông, phía dưới dành cho đàn bà. Có một điều
thú vị là mặc dù đàn bà Khd-mú có nhiều vị thế
trong gia tộc nhưng không bao giờ họ ngồi bên cửa
sổ. Khi nhà có đám hiếu, nếu người chết là đàn ông
thì tang quyến phải dỡ vách phía sau đê đưa thi
hài ra. Còn người chết là đàn bà thì cứ việc đàng
hoàng đưa ma ra lôi cửa trưóc. Tập tục này
không biết có liên quan đến chê độ mẫu hệ hay
không, nhưng cho đến hiện nay, người Khơ-mú
còn tồn tại tục ở rể, người chồng mang họ vỢ, lễ
cưối tiến hành ở nhà vỢ và ông cậu có một vai trò
quan trọng trong gia tộc.
Trong đám rước dâu, người Tày kiêng đi trên
con đường mà trong tháng ấy đã có một đám rước
dâu đi qua. Họ quan niệm mọi may mắn, tinh khôi
đã bị người đi trước lấy hết rồi. Do vậy mà con
đường rước dâu được khảo sát kỹ lưỡng và có thể
phải đi rất vòng vèo để tránh sự trùng lặp.

Người Mông có nhiều họ. Họ trong cộng đồng
Mông có một ý nghĩa rất sâu sắc về văn hóa cũng

216