Page 215 - Một Số Phong Tục Tập Quán

mục đích tránh các tổn hại hoặc điều không hay
xảy đến với mình và những ngưòi xung quanh.
"Cái gì", "điều gì" nói rõ ra là cái có thể nhìn thấy,
sò thấy là rất quan trọng, khiến người ta luôn nhớ
để răn mình và nhắc nhở người khác. Thê nhưng
còn câu hỏi "tại sao", hay nói một cách khác cái là
lý do tồn tại, cơ sở nảy sinh của điều kiêng kỵ
cũng quan trọng không kém. Biết được căn
nguyên giúp con người củng cố lòng tin hơn.
Nhưng oái oăm thay nhiều khi cái căn nguyên
này cứ mờ mò, ảo ảo như một làn sương vừa thấy
đó phút chốc lại tan biến. Thực tế cũng cho thấy,
không biết điều kiêng kỵ thì cứ làm như mình
nghĩ có khi cũng chẳng xảy ra chuyện gì, nhưng
đã biô\ mà cứ làm thì áy náy, không yên. Tâm lý
chung chẳng ai muôn thách thức với sự rủi ro.
Thôi thì cứ tự an ủi: "Có kiêng có lành". Như thế,
ít ra vê mặt tâm lý cũng yên tâm hơn và vững
vàng hơn trên chặng đời sắp tới. Điều kiêng kỵ là
chuyện lớn hay chuyện nhỏ hoàn toàn tùy thuộc
sự đánh giá của mỗi người. Chỉ biết chính nó
nhiều khi đã trở thành quy tắc ứng xử giữa người
với người, người với tự nhiên và người vói thần
thánh.
Vói người Thái, mùng một tết, kiêng việc hỏi
xin hay vay mượn nhau hạt muôi, mồi lửa, tiền bạc
và gạo thóc. Theo họ, ngày mùng một tết ám ảnh
đến cả năm. Nếu không kiêng thì cả năm người đi
xin hay vay cứ phải xin vay mãi, mà người cho cứ
phải cho mãi. ơ đòi chẳng ai thích thiếu thốn mà

214