Page 153 - Lý Thường Kiệt

KHÁNG TỐNG - oòl DAT

đau, thì lưu lại, bảo địa phương đó chọn thầy thuốc mà cứu chữa. Ai chữa
được nhiều, sẽ có thưởng" (N. Ta, DL 21-6, TB 275/lOb). Vua lại dặn các
tướng phải thân hành vỗ về lính ốm, và săn sóc thuốc thang rồi phải tâu số
lính bị bệnh tật chết (chiếu mồng 3 tháng 6, Đ. Ho, DL 6-7; TB 276/16).

Không những chỉ dự bị thuốc thang, cứu chữa người ốm, phủ dụ bệnh
nhân, vua Tống còn lưu ý đến cách phòng ngừa, đến phép vệ sinh. Ngày
mồng 5 tháng 8 (M. Ty, DL 5-9; TB 277/7b), được tin quân xuống miền nam
có nhiều người ốm, vua hạ chiếu rằng: "Nghe nói quân đi đánh An Nam đã
qua Lĩnh; nhiều người bị tật bệnh. Truyền cho ty tuyên phủ phải hiểu cáo
cho binh lính đừng ăn đồ sống, đồ lạnh và cấm uống rượu" (M. Ty, DL 5-9;
TB 277/7b). Lúc nghe tin quân đến Ung Châu, nhiều người bị chết, vua Tống
liền quở "các tướng tá đã không ngăn cấm binh lính ăn những thứ mà
người miền bắc phải kiêng" và vua dặn "nay phải hết sức điều trị" (14-10, Đ.
Zu, DL 13-11; TB 278/6b).
Rồi vua sai thái y cục chế 30 bài thuốc chữa lam chướng, bảo sứ đem
giao cho ty An Nam hành doanh tổng quản. Vua Tống lại bảo chọn dăm bảy
lương y chuyên trị bệnh lam chướng, gửi gấp theo quân. (21-10, G. Th, DL
20-11; TB 278/9a).
Khi thấy thuốc thang cũng không ngăn nổi quân chết bệnh, vua Tống
sai lập đàn cúng nhương. Ngày 21 tháng 11, có chiếu: "Quân bị tật bệnh
nhiều. Vậy sai viên tri lễ phải cầu thần Nam Nhạc ở Hành Dương, và sai
trung sứ lập đàn cầu phúc một tháng". (Q. Zu, DL 19-12; TB 279/5b).
Tuy vua Tống lo lắng thuốc thang, cầu cúng như vậy, nhưng khí hậu
ẩm thấp miền nam, bệnh sốt rét ở miền rừng núi, làm cho quân Tống chết
dọc đường rất nhiều. Những quân được yên lành, lúc đến cõi nước ta, cũng
bị yếu ớt đi nhiều. Cho nên quân ta càng dễ đánh bại.

Chú thích:

' Triệu Tiết xuất thân tiến sĩ. Lúc nước Hạ chống Tống, Quách Quỳ được sai đi tuyên
phủ Thiểm Tây. Quỳ đóng quân ở Diên An. Tiết giúp việc ở đó. Bấy giờ Quỳ, Tiết mộ kỵ

163