Page 295 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

Nguyên lão, Đại hội nhân dân và quan chấp chính (2 ngƣời).

Tuy chế độ cộng hòa đã đƣợc thiết lập nhƣng về quyền lợi kinh

tế, chính trị và địa vị xã hội, bình dân không đƣợc bình đẳng với

quý tộc. Vì vậy bình dân đã đấu tranh lâu dài với quý tộc để giải

quyết các vấn đề đó. Những thắng lợi đầu tiên của bình dân là

giai cấp quý tộc phải đồng ý cho bình dân đƣợc cử quan Bảo dân

để bênh vực quyền lợi cho bình dân, đƣợc chia ruộng đất, đƣợc

tổ chức Đại hội bình dân. Đặc biệt, về mặt pháp luật, quý tộc

phải đồng ý ban hành luật thành văn.

Năm 454 TCN, La Mã đã cử 3 ngƣời sang Hy Lạp để tìm

hiểu luật pháp của Hy Lạp, nhất là của Xôlông. Năm 452 TCN,

khi 3 ngƣời này trở về, La Mã thành lập ủy ban 10 ngƣời để soạn

luật.

Sau một năm làm việc, ủy ban này soạn đƣợc một bộ luật,

khắc trên 10 bảng đồng đặt ở quảng trƣờng để mọi ngƣời đều

(*)
biết sau đó mới giao cho hội nghị Bách nhân đội , tổ chức quan

trọng nhất trong Đại hội nhân dân phê chuẩn.

Do nội dung của 10 bảng chƣa tập hợp hết mọi luật lệ trƣớc

đó của La Mã nên năm 450 TCN lại cử một ủy ban 10 ngƣời

mới trong đó có 3 ủy viên là bình dân. Ủy ban này soạn thêm hai

bảng nữa, vì vậy bộ luật này gọi là luật 12 bảng. Văn bản bộ luật

này tuy đã thất truyền, nhƣng có thể khôi phục đƣợc nhờ những

đoạn trích dẫn của các học giả La Mã ở thời kì sau đó.

Nội dung của bộ luật đề cập đến nhiều mặt trong đời sống

xã hội nhƣ thể lệ tố tụng xét xử, việc kế thừa tài sản, việc cho

vay nợ, quan hệ gia đình, địa vị phụ nữ v.v...

Tinh thần chủ yếu của bộ luật là bảo vệ tính mạng, tài sản và

danh dự cho mọi ngƣời. "Những điều quy định của 12 bảng cấm

sát hại một cách phi pháp một ngƣời, dù ngƣời đó là thế nào đi