Page 228 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới
P. 228
Trong số các thành bang ở Hy Lạp, quan trọng nhất là thành
bang Xpác và thành bang Aten, vì đây là hai lực lƣợng hùng
mạnh nhất làm nòng cốt cho lịch sử Hy Lạp cổ đại.
Thành bang Xpác ở phía Nam bán đảo Pêlôpônedơ, là một
thành bang bảo thủ về chính trị, lạc hậu về kinh tế và văn hóa
nhƣng lại là một thành bang hùng mạnh về quân sự. Với ƣu thế
ấy, Xpác bắt các thành bang lân cận trở thành chƣ hầu của mình
và đến 530 TCN thì lập thành một đồng minh do Xpác cầm đầu
gọi là đồng minh Pêlôpônedơ nhằm mục đích giành quyền bá
chủ ở Hy Lạp.
Thành bang Aten ở miền Trung Hy Lạp. Đây chủ yếu là một
vùng đồi núi, không thuận tiện đối với việc sản xuất nông
nghiệp, nhƣng lại có nhiều khoáng sản và hải cảng tốt nên công
thƣơng nghiệp có điều kiện phát triển.
Thành bang Aten thành lập vào thế kỉ VIII TCN. Khi mới ra
đời, tính chất dân chủ của nhà nƣớc Aten còn hạn chế, nhƣng do
sự đấu tranh không ngừng của quần chúng, trải qua nhiều lần cải
cách, Aten trở thành thành bang có chế độ chính trị dân chủ nhất
ở Hy Lạp cổ đại. Tuy vậy đó chỉ là chế độ dân chủ chủ nô, vì
khoảng 4/5 dân cƣ Aten là nô lệ và ngoại kiều không đƣợc
hƣởng quyền dân chủ.
Trên cơ sở nền kinh tế công thƣơng nghiệp và chế độ dân
chủ, văn hóa Aten phát triển rất rực rỡ. Các thành tựu về mọi
mặt của văn hóa Aten là bộ phận quan trọng nhất trong nền văn
hóa Hy Lạp cổ đại.
Trong khi Aten đang bƣớc vào thời kì phát triển thuận lợi
thì đến thế kỉ V TCN, Hy Lạp phải tiến hành một cuộc chiến
tranh chống lại sự xâm lƣợc của Ba Tƣ. Năm 490 TCN, quân Ba
Tƣ đổ bộ lên cánh đồng Maratông, một địa điểm cách Aten hơn