Page 27 - Lễ Hội Hà Nội Tập 1

Leã Hoäi Haø Noäi www.100hanoi.com

Tổng cờ cũng ñược lựa chọn cẩn thận, là người không tang chế, ñẹp người, khỏe mạnh
và nhanh nhẹn. Ngoài ra còn có hai thủ hiệu trống và chiêng. Cả thủ hiệu cờ và thủ hiệu
trống, chiêng ñều mặc ñẹp và phải tập luyện từ trước. Các ñộng tác và ñiệu múa của họ
cũng giống như hiệu cờ, hiệu trống và hiệu chiêng ở hội Dóng. Hiệu cờ cũng quì, nhảy

múa ba lần như ba ván ở hội Dóng.

Lá cờ cũng dài như ở hội Dóng, nhưng tổng cờ phải tập luyện cẩn thận, thuần thục,
tránh ñể cờ lùng nhùng mà cuốn vào cán, như vậy sẽ bị phạt vạ rất nặng và có lỗi với
Thánh. Do ñó mà các tổng cờ luôn luôn phải chú ý trong khi luyện tập.. . .

Tại bãi Xây ở trong ñền, ngày trước rất rộng và cây cối um tùm, mát mẻ, là nơi diễn ra

cuộc ñấu cờ người. Người ñẹp nhất ñược chọn làm tướng. Mỗi quân cờ ñều có một
chiếc ghế ñầu ñể ngồi. Riêng tướng cờ ñược che thêm một chiếc lọng. Người chơi ñánh
nước nào thì người ñóng vai quân cờ chuyển chỗ theo nước ñánh. Cứ như vậy ván cờ
diễn ra căng thẳng với sự ñấu trí của người chơi, nhưng lại hấp dẫn người xem không

chỉ vì các nước cờ tài ba mà còn bởi các màu sắc và sự thanh tú của các nam nữ ñóng
quân cờ. Cuộc ñánh cờ phân thắng bại cho các ñịch thủ kéo dài cho tới hết hội. Đến cuối
hội người ta mới xác ñịnh rõ người thắng và trao giải cho người nhất cuộc .

Mỗi năm hội ñều có phường hát ở các nơi ñến ñăng cai hát giữ cửa ñền, suốt từ 19-2
ñến hết hội. Thường thường các phường hát ñến xin, ñịa phương tín nhiệm phường nào

thì cho phép họ tới hát giữ cửa ñền cho ñến khi rã ñám mới thanh toán tiền cho họ.
Ngoài ra các phường chèo, tuồng khác cũng ñến góp vui cho hội thêm sôi nổi.

Trong hội còn có các trò chơi khác như tổ tôm ñiếm, ñấu vật, chọi gà, ñốt pháo và thời
pháp thuộc có cả hát cô ñầu. . . Cứ như vậy lễ hội ñền bà Tấm kéo dài cho ñến hết ngày
2l tháng 2 âm lịch. Ngày 22 tháng 2 là ngày tế rã ñám và kết thúc hội.

Cũng vào ngày ñó các giải vật, giải cờ mới phân ngôi nhất nhì và làm lễ trao giải .
Qua khảo sát lễ hội ở Dương Xá và những làng có liên quan ta thấy một số ñiểm sau:

l. Trong các làng thờ Nguyên phi ỷ Lan thì hội ở Dương Xá có qui mô lớn nhất. Hội có
rước nước từ trên Sủi (Phú Thị) với ñám rước lớn gồm cả tổng Dương Quang xưa và

các làng ăn lộc ñền Bà Tấm. Nếu như ở Như Quỳnh (Hải Hưng) hay chùa Dạm (Nam
Sơn, Quế Võ, Bắc Ninh), Phú Thị (Gia Lâm, Hà Nội) nhất mực mọi người ñềucho chỉ thờ
Nguyên Phi ỷ Lan, thì tại Dương Xá, bà Tấm và Nguyên Phi chỉ là một và có một quá
trình lịch sử dài từ một hình tượng cô Tấm lam lũ và thông minh ñến vị Nguyên phi tài

ba, tháo vát. Chỉ có Dương Xá kiêng chữ Tấm gọi là bổi, cám gọi là ñớn .

4527
www.100hanoi.com Haø Noäi Toâi Yeâu