Page 26 - Lễ Hội Hà Nội Tập 1

Leã Hoäi Haø Noäi www.100hanoi.com

Kính mong Hoàng thái hậu xét ñến chỗ tối tăm, Đoan trang thuần túy công ơn ấy ghi lại
ức năm, muốn kỷ. Nay gặp thời lành, tế mùa xuân, lễ mọn, tình thâm, kính cẩn, xin ñược
chiếu cố, ban phúc, giúp nước thịnh vượng, giúp cứu vớt dân cư ấm no.

Xin tâu trình"

Chắc chắn văn tế này ñược làm về sau và tới nay không rõ vào ngày hội nội dung bài tế
có giống như trên không, song ít nhất ñó cũng là cứ liệu ñể thấy ñược niềm mong ước

cầu xin của dân làng ñối với Bà.

Sau cuộc lễ chính thức của các cụ trong hội ñồng, ra vào không ngớt là các cuộc dâng lễ
của dân làng và khách thập phương. Ngày hội ñầu tiên kéo dài cho ñến khuya trong
không khí nghiêm trang tại ñền cùng các cuộc vui ngoài sân và khu vực xung quanh.
Tương truyền sau khi tế lễ xong ngày hôm ñó cũng như buổi hôm sau, lễ vật ñược chia

ra làm ñôi, riêng Dương Đá (là nơi sinh ra Bà) ñược một nửa, nửa kia mới ñược chia
cho các thôn còn lại trong xã. Riêng ông chủ tế ñược biếu 60 phẩm oản và 60 quả chuối.
Những cụ già ñược chúng tôi hỏi ñều khẳng ñịnh hội xưa không có chi tiết về kiệu và

võng lọng của ông bán dầu trong ñám rước ngày hội (người mà theo truyền thuyết ñã
báo trước cho ỷ Lan biết sẽ trở thành hoàng hậu). Tuy nhiên theo Bắc Ninh dư ñịa chí
của Đỗ Trọng Vĩ, (mục cổ tích) khi nói về miếu Lý Thái hậu lại nhắc ñến chi tiết này như
sau:

“Người con gái làng Dương Xá hái dâu trong nương. Có một ông lão bán dầu trông thấy
trên ñầu cô có ñám mây tía liền ñến bảo cô ta ñi gặp vua. Người con gái từ chối nói: "Mẹ
tôi sai tôi ñi hái dâu chứ không sai ñi xem vua" . Ông lão nài thêm, nói "sau này nếu quả

cô ñược quí hiển thì cho tôi võng lọng ñi trước". Đến lúc ñó, cô ta mới chịu nghe theo
ông lão ñến chỗ vua ngự. . . Lý Nhân Tôn lên ngôi, tôn làm hoàng thái hậu. Nhớ lời ông
bán dầu, mỗi khi ngự giá lại cho võng lọng (của ông - LHL) ñi trước. Nên về sau, dân vẫn
giữ lệ cũ. Hàng năm ngày nhập tịch mở hội, vẫn rước một cái kiệu ñỏ ñể không và một

ñôi lọng xanh ñi trước kiệu thần, không dám thay ñổi". Ngày 20 tháng 2 hội cũng bắt ñầu
bằng những cuộc rước. Song lần này là rước Thành hoàng và lễ vật của các thôn thuộc
Dương Xá và những nơi ăn lộc ruộng của ñền bái vọng dâng lễ. Trừ kiệu của bốn thôn

thuộc Dương Xá và Thuận Quang ñược vào trong ñền, còn tất cả các kiệu của những
làng khác ñều phải ñứng bên ngoài cổng ñền (chỗ ñường 5 bây giờ) bái vọng vào. Lễ
vật ñược chuyển vào trong ñền. Tại sân ñền còn có tục phất cờ tổng, truyền rằng nhất là
vào những năm trời âm u, múa cờ là ñể xua tan mây ám cho trời quang mây tạnh. Thuận

Quang là làng ñược quyền lựa chọn tổng cờ cho hội hàng năm.

4526
www.100hanoi.com Haø Noäi Toâi Yeâu