Page 31 - Lễ Hội Hà Nội Tập 1

Leã Hoäi Haø Noäi www.100hanoi.com

Là một người từng ñược làm cai ñám, anh Nguyễn Quang Sơn, 49 tuổi (xóm Minh Khai
II) kể, khi nhận trọng trách, cả một năm trời gia ñình anh không dám lơ là việc chăm bẵm
“ông lợn.” “Các cụ có câu, nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm ñứng nhưng lúc tôi

nuôi ‘ông’, chả dám… nằm chút nào,” anh vui vẻ nói.

Vì công việc chăm sóc này hết sức quan trọng nên người nuôi lợn ñể tế lễ cũng phải
tách bạch riêng “ông lợn” với ñàn lợn nhà mình ñang nuôi. Chế ñộ ăn uống của “ông”
cũng ñặc biệt: Mùa hè phải tắm rửa sạch sẽ, thức ăn không ñược trộn cám công nghiệp.
Thi thoảng, phải “bồi dưỡng” bằng bột sắn, ñường… Đôi khi, “ông lợn” còn ñược “chén”

cả cháo nấu bằng gạo thơm, gạo nếp cái hoa vàng.

Nếu “ông lợn” nhỡ có bị “hắt hơi, sổ mũi,” lập tức cai ñám phải gọi các cụ già lại nhà bàn
bạc, nhờ bác sĩ thú y chữa trị. Nếu chẳng may “ông lợn” bị chết, cai ñám phải lập tức tìm
một “ông” khác ñể thay thế và sẽ không có cơ hội làm cai ñám nữa.

Người ta cho rằng, xóm ñó rất có thể trong năm sẽ gặp những ñiều không thuận lợi khi

cả xóm không chăm ñược “ông.” Bởi thế, các cụ cao niên thường xuyên ñi chăm “ông”
theo kiểu thanh tra ñột xuất. Nếu phát hiện cai ñám không chu ñáo với “ông,” các cụ sẽ
họp phạt và có thể còn tước quyền cai ñám.

Người ta hay trêu ñùa nhau rằng, rước lợn ở La Phù theo hình thức “cổ phần” cũng bởi
chi phí nuôi “ông lợn” là sự góp sức của cả một xóm chứ không phải của một nhà. Sau

một năm, “ông lợn” ít nhất phải có trọng lượng 120kg mới ñược xem là ñạt yêu cầu.

Rước “ông” ñi… mổ thịt

Sáng sớm ngày 13 tháng Giêng, cai ñám cho lợn ăn no. Sau ñó làm mấy mâm cỗ ñể

mời các cụ trong xóm cùng những người ñến thịt lợn. Rồi người ta trải chiếu từ cổng
chuồng ñể rước “ông lợn” ra ngoài.

Những người thịt lợn tuyệt ñối không ñược phép dùng roi quất hoặc dùng dây trói buộc
“ông lợn” mà phải dùng tay ñể giữ.

Sau khi thịt “ông lợn,” người ta ñặt lợn trên một chiếc khung bằng tuýp nước (trước kia
bằng tre) ñã ñược uốn cong ñể chống mình lợn lên cao. Tiếp theo, họ tạo dáng cho lợn
như lúc còn sống, ñặt lên chõng cao khoảng 1,2m. Chiều rộng, dài của chõng tùy trọng

lượng của lợn ñể làm.

Sau khi “ông” ñã yên vị trên chõng, người ta bắt ñầu trang trí cho ông bằng những bông
hoa từ giấy màu cắt ra, tết hoa tươi thành vòng…

4531
www.100hanoi.com Haø Noäi Toâi Yeâu